Orgie op zondag of de roep om meer straatrumoer
Twintig december wordt een gedenkwaardige dag. Dan verschijnt het Nieuwjaarsnummer van Penthouse, een glossy maandblad voor mannen. In dit speciale nummer is als extraatje een aparte bijlage gestoken, met een sterk erotische novelle van A. F. Th. van der Heijden. Volgens Peter Yeh, de hoofdredacteur van Penthouse, heeft Van der Heijden het zinderende verhaal geschreven direct na voltooiing van 'Asbestemming', het requiem voor zijn gestorven vader.
Redacties kunnen alvast een exemplaar van de novelle bestellen, meldt Yeh per fax, want 'Orgie op zondag', zoals de novelle heet, heeft alles in zich om een 'collecters item' te worden, een literair hebbedingetje, omdat het wel eens jaren kan duren eer de novelle in boekvorm verschijnt.
Als extra prikkel schrijft Yeh nog dat Penthouse een recordbedrag voor de novelle heeft betaald. Hoeveel harde Nederlandse guldens Van de Heijden voor zijn story heeft gekregen, wil hij als goed zakenman eerst niet vertellen, maar na enig aandringen bekent hij 17 500 harde Nederlandse guldens op de giro van Van der Heijden te hebben overgemaakt.
Binnen vierentwintig uur ligt de novelle op het bureau. 'Orgie op zondag' blijkt ook nog een ondertitel te hebben: 'Een poging tot onthechting'. Het verhaal begint met een boswandeling. Albert, hoofdpersoon uit 'De gevarendriehoek' en alter ego van A. F. Th. van der Heijden, gaat met een groep vrienden en vriendinnen uit wandelen, na een avond doorzakken. Het is winter en koud. Madelon, een van de vriendinnen, moet plassen en vraagt Albert de wacht te houden: 'Albert ging met zijn rug naar haar toe staan, keek naar beide zijden het pad af (rechts nevelige roerloosheid, links een ordeloze groep mensen, afwisselend bestreken door lange schaduwen en mat zonlicht), en merkte toen dat hij zelf - ontbijt met twee flesjes bier - een volle blaas had. Buiten het zicht van Madelon stelde hij zich voor een boom op. Aan zijn geslacht merkte hij hoe koud zijn handen waren.'
De toon is kalm, het verhaal vriendelijk en de stijl typisch voor Van der Heijden. Maar erotisch? Het enige wat knispert zijn tot nog toe de herfstbladeren. Twee gestrekte kolommen verder blijkt gelukkig dat ik me vergis. Het groepje vrienden is helemaal niet zo onschuldig. Als aangenaam tijdverdrijf hebben ze namelijk een leuk spelletje bedacht: seks op zondag. Alleen, getweeën, gedrieën, met z'n allen, alle varianten zijn toegestaan. Het spel wordt met overgave gespeeld, het sperma spat de pagina's af, zelfs zo hevig dat Albert een moment naar onthechting verlangt: 'Anders dan voor de anderen, bij wie nieuwsgierigheid en verveling het wonnen van de gêne, was het in groepsverband bijeen liggen, hoe onregelmatig het ook plaatsvond, voor Albert een discipline geworden, een methode van grondig 'uitschudden' en 'uitlekken' in alle mogelijke en onmogelijke verhoudingen, totdat het eens en vooral genoeg geweest was. Hij had, in zekere zin, heimwee naar zijn jaren van impotentie, naar de engelachtige staat die daarbij hoorde.'
Gelukkig voor Albert duurt die behoefte aan onthechting maar kort. De novelle eindigt met de beschrijving van een complete orgie, waarin Henk, een gespierde adonis, onverwacht een hoofdrol mag vervullen. Het plezierig samenzijn duurt tot kwart voor zes ongeveer, zo blijkt aan het slot van de novelle: 'Toen Albert de deur naar de straat opendeed, begon vlakbij een klok te luiden voor de zondagsavonddienst van zes uur.
Ooit pleitte Ton Anbeek, schrijver en hoogleraar in de Neerlandistiek, voor meer straatrumoer in de Nederlandse letteren. Hij vond dat de schrijvers teveel in hun eigen navel staarden en te weinig oog hadden voor de omgeving. Die stelling leeft nog steeds. Op zondag (!) 18 november vindt in het Polman's Huis in Utrecht een publiek debat plaats over dit onderwerp. Een zondags orgasme, valt dat ook onder ook 'straatrumoer'?
