Oranje wacht op de nieuwe start na vertrek Dick Advocaat

Het worden voor Dick Advocaat de laatste wedstrijden als bondscoach, die tegen Schotland en Roemenië. Zijn zaakwaarnemer Rob Jansen had het al gezegd in ‘De wereld draait door’, zijn assistent Ruud Gullit bij Ziggo. Nog twee wedstrijden en dan is het over voor ons, zoiets zei Gullit, losjes als altijd.

Advocaat zei het dan vandaag, bij aankomst in Aberdeen, ook maar. Eind vorige week, bij de bekendmaking van zijn selectie, had hij er nog een spelletje van willen maken. Daar is hij, verbaal niet zo lenig, niet handig in. Hij zei dat hij zijn beslissing al had genomen en in één moeite door dat hij nog niet met de KNVB had gesproken. Dan kon het toch niet anders dan dat hij zou stoppen?

Waarom zou de KNVB met hem doorgaan? In het diepe dal heeft het Nederlandse voetbal behoefte aan een nieuwe start. Daarmee is de 70-jarige Advocaat toch moeilijk te associëren. Waarom zou Advocaat nog willen doorgaan, kon je je ook afvragen. Maar Advocaat is Advocaat, een trotse coach die die vraag niet duldt, die in elk geval de illusie wil wekken zelf de regie te voeren.

Het was mannetjesgedoe, meer niet. Als Advocaat meteen had gezegd dat hij zou stoppen, zou daar (in zijn denkwereld dan) iets van erkenning van zijn kant in kunnen worden gevoeld dat hij het niet goed heeft gedaan.

Hij heeft vier van zijn vijf wedstrijden gewonnen, zegt hij graag. Straks misschien zes van de zeven. Het heeft weinig om het lijf, maar zo werkt het in de geest van een puntencoach. Als Oranje nog twee keer wint, doet het dat vooral voor de memoires van Dick Advocaat.

Nieuwe spelers?

Het zijn natuurlijk wedstrijden van niks. Wie gaat er kijken, als het je werk niet is? Er zal wederzijds wat geld worden verdiend door de voetbalbonden. Het is, ver doorgedacht, van belang voor de ranking die voor lotingen voor volgende toernooien wordt gehanteerd, maar daar denkt in het veld geen voetballer aan.

De bondscoach had nieuwe spelers kunnen oproepen. Dan had het misschien, in het kader van de nieuwe start, nog enige zin kunnen hebben. Maar het verbaast niet dat Advocaat dat niet heeft gedaan. Hij is van het slag dat vindt dat de bondscoach er is om de beste spelers van het land te selecteren en dat het nog steeds wel om het Nederlands elftal gaat - dat niet iedereen er zomaar voor in aanmerking kan komen.

Dat is ook een vrij gezonde gedachte. “Ik kan ze nog niet erg vinden”, zei Advocaat over eventuele nieuwe spelers. Er worden desondanks tal van namen genoemd. Zo gaat dat in een crisis: als het dan zo slecht is, als we zo diep zitten, dan moet alles maar kunnen. Probeer AZ-spits Weghorst eens, Heracles-aanvaller Kuwas, De Roon en Hateboer, clubspelers in Nederland die in de Serie A bij Atalanta Bergamo spelen. De laatste twee zijn gezien het niveau van hun competitie misschien niet eens zo gek, maar het is een illusie om te denken dat Oranje er op korte termijn heel anders, frisser of beter uit zou kunnen zien.

De nieuwe bondscoach

Het is een grijze generatie, de komende jaren, het is niet anders. Er wordt heel veel gesproken over de nieuwe bondscoach, wie dat zou kunnen worden en wie niet. De bondscoach, de hoogste trainer van het land, trekt normaal gesproken natuurlijk ook de meeste aandacht. Maar in de situatie van Nederland is de technisch directeur in feite belangrijker, als de man die het verdwaalde voetballand de weg moet wijzen, een nieuwe weg.

Voor de nieuwe bondscoach valt er zoveel niet te sturen. Wie de Duitser Jürgen Klinsmann als bondscoach voorstelt, kan te horen krijgen dat die tactisch niet zo goed is. Los van de vraag of dat zo is, het gaat uit van maatstaven die nóg niet getuigen van een werkelijk besef van de staat van Oranje en het Nederlandse voetbal. Alsof bij dit vlakke Oranje veel met tactiek te bereiken is. Dit Oranje lijkt toch vooral een motiverende coach nodig te hebben, één die enige eendracht kan oproepen, die een magere ploeg kan bewapenen met de enige wapens die een magere ploeg kan hebben.

International Georginio Wijnaldum zei onlangs dat Oranje tijdens de mislukte WK-kwalificatie nooit een team was. Het is iets wat een voetballer bij een teleurstelling gauw zegt, wat ook het makkelijkst is om te zeggen. Of het helemaal waar is, valt te betwijfelen, een beetje waar is het soms zeker geweest.

Wijnaldum sprak over de gehele kwalificatieperiode. De conclusie is dan onvermijdelijk, zij het waarschijnlijk niet voor de memoires: ook Advocaat - vier van de vijf gewonnen of niet - heeft Oranje niet aan de grondvoorwaarde voor een magere ploeg, een team zijn, kunnen laten voldoen.