Opvoedvraag - Als fan langs de lijn is prima, maar bijt vooral je tong af!

Een vader schrijft dat hij het erg leuk vindt om elke week bij zijn dochter langs de lijn te staan. "Je bent immers betrokken." Zijn eigen ouders kwamen alleen naar zijn sportprestaties kijken als ze moesten rijden. Toch zet een moeder hem aan het denken over de consequenties van dit meeleven. 'We verlangen daarvoor ook wat terug', merkt zij op.

Nou staat deze vader vooral als fan bij het voetbalveld. Zijn kind hoeft het echt niet perfect te doen. "Ik ben geneigd na de wedstrijd altijd een compliment en een punt ter verbetering uit te delen. Mijn dochter hoort dat soms aan en is soms geërgerd." Bij fanatiekere ouders is de impact groter. "Een 13-jarige rechtsbuiten kreeg zoveel commentaar van zijn ouders dat hij verstijfde in het veld. En hij was al geen topper."

Pedagoog en pubercoach Marijke Teeuwissen deelde vorige week op Facebook nog de column van René Kneyber over het 'permanente toezicht van ouders op hun kinderen', over het recht van kinderen om af en toe iets te verprutsen. Jonge kinderen zijn blij met steun en vinden het vaak prima als ouders overal mee naartoe gaan, zegt ze. Maar vanaf groep zeven maken ze zich los. Ouders moeten dan naar de achtergrond verdwijnen."

Betrokkenheid

Aanmoedigen langs de lijn is leuk, maar tieners hebben recht op hun eigen wedstrijd, vindt Teeuwissen "Ze kunnen winst of verlies best met hun vrienden delen." Helpen bij huiswerk is goed, maar via het schoolsysteem de cijfers controleren, gaat haar te ver. "Je moet een keer kunnen schrikken van een vette onvoldoende en die als een speer ophalen, zonder dat je ouders ervan weten." Betrokkenheid komt voort uit liefde, weet Teeuwissen. "Het ontbreekt kinderen materieel aan weinig, nu willen hun ouders nog heel graag dat ze gelukkig zijn. Maar die kunnen er niet altijd bij blijven."

Jeroen Siebelink herkent de mix van gevoelens langs de lijn. "Herinneringen aan vroeger toen je zelf op het veld stond. Je wilt je kind de ruimte geven, maar het ook goed doen als ouder." Hij twijfelt zelf al tien jaar of het slim is om altijd mee te gaan. Hij heeft zijn zoons vanaf de mini's begeleid als coach. Tot in de kleedkamer. Hij heeft steeds gevraagd of ze het nog wel wilden en ze zeiden van wel. Nu ze twaalf en veertien zijn, is Siebelink ermee gestopt. Hij staat alleen nog als scheids op het veld - 'ook een hondenbaan'.

Siebelink schrijft als freelancer over voetbal én vaderschap. Voor de KNVB maakte hij diverse handboeken voor startende trainers en leiders. Die moeten aan het begin van het seizoen aan alle ouders, een op een, vertellen dat ze zich niet met het spel moeten bemoeien. Siebelink heeft de indruk dat de meeste ouders dat inmiddels weten. Ook door incidenten. "Vaders die tot aan de auto blijven inhakken op hun kind, zijn echt een uitzondering."

Zelfbeheersing

Volgens Siebelink is langs de lijn staan helemaal niet zo lastig. "Een kwestie van zelfbeheersing. Hou gewoon je kop. Hij begrijpt de neiging om vooraf op de fiets nog even wat punten door te nemen: druk zetten, speel buitenom. "Doe het niet! Bij sommige kinderen gaat het het ene oor in en het andere uit, maar het kan ook in hun hoofd blijven zitten. Terwijl ze moeten doen wat de coach zegt."

Er zijn zoveel krachten en emoties in een wedstrijd, zegt Siebelink, ook van teamgenoten en tegenstanders. Daar hoeft een ouder niet nog iets aan toe te voegen. "Bijt gewoon je tong af." Geen inhoudelijke tips, alleen aanmoedigen, zegt hij. En praat dan niet alleen over de doelpunten die zijn gescoord, maar over de acties die dochter heeft gemaakt of geprobeerd. Zelfs juichen bij een goal heeft grenzen. "Hoe leuk is het voor de tegenpartij als ouders nog steeds staan te roepen bij 11-0?"

Volgens Siebelink is het trouwens ook heel aardig om alleen maar te kijken naar je kind. "Volg hoe ze reageren, hoe ze dingen oplossen, hoe ze omgaan met tegenslagen."

Vaders en moeders die té betrokken zijn, heten wel curling-ouders, zegt Marijke Teewissen, naar de sport met glijdende stenen. "Die ouders willen elk vuiltje wegpoetsen, de weg vrijmaken." Een kind moet zelf leren omgaan met een slecht cijfer of een gemene tackel, dan komen ze later niet in de knel bij forser onheil, zegt de pedagoog. "Het werkt beter als ze zelf inzien wat ze fout doen, dan dat een ouder die verbeterpunten aandraagt."