Opperrabbijn: Stop met onrust stoken

Aanleiding voor de kritiek is de documentaire 'Breng de Joden Thuis', dinsdagavond uitgezonden door de Evangelische Omroep, waarin te zien is hoe CVI te werk gaat. Vorig jaar zijn 7000 Joden uit Oekraïne vertrokken, waarvan een groot deel via hen.

In de documentaire is te zien hoe CVI-medewerker Koen Carlier boerderijen op het Oekraïense platteland langsgaat. Op de bank bij Polya, een grijzende dame, zegt hij: "Jullie moeten allemaal naar Israël". De opperrabbijn zag het tafereel afkeurend aan. "Een vrouw, van die leeftijd, zo onder druk zetten? Dat is gek."

Antisemitisme
De Joden wordt voorgehouden dat het antisemitisme in Oekraïne ernstig is, en alleen nog maar zal toenemen. "Misleidende bangmakerij", zegt Ronny Naftaniël, voorzitter van het Joods Humanitair Fonds, een hulporganisatie voor Centraal- en Oost-Europa. Naftaniël heeft navraag gedaan in het werkgebied. "CVI doet alsof mensen op stel en sprong weg moeten. Dat is echt onzin. Oekraïënse Joden zeggen in vergelijking met andere Europese landen het minste te lijden onder antisemitisme."

Opperrabbijn Yaakov Dov Bleich bevestigt dat er geen dreiging van Jodenhaat in Oekraïne is. "Godzijdank niet!" Naftaniël noemt de houding van CVI 'denigrerend'. "Alsof ze niet zelf kunnen bepalen wat goed voor hen is."

Per jaar ontvangt de Anbi-genoteerde organisatie 4,5 miljoen euro aan donaties. Naftaniël: "Ze houden niet alleen de Joden voor de gek, maar ook hun donateurs."

Werkwijze aanpassen
CVI zou haar werkwijze moeten aanpassen, vindt Bleich. "Als je iets goeds wilt doen voor Joden, en graag tegen ze wil zeggen: 'Ga hier weg, want je leven is in gevaar', ga dan de Joden in Jemen helpen." Geld inzamelen voor vliegtickets, zoals andere organisaties doen, vindt hij geen probleem. Zolang ze zich maar niet aan Joden opdringen. "Doe je het op een gepaste wijze, dan is het een geweldig iets. Tenslotte is Israël de beste plek om te leven voor een Jood."

In Nijkerk, waar CVI is gevestigd, is men 'heel ongelukkig' met de documentaire. Hun werk is eenzijdig belicht, vindt directeur Roger van Oordt. "Onze medewerker spreekt uiterst gepassioneerd op de mensen in. Maar er zijn ook hele mooie diepe gesprekken. En we doen meer: we zetten Holocaustmonumentjes neer, delen voedselpakketten uit. Dat krijg je niet te zien." Hij weerspreekt dat mensen onder druk gezet worden. "Achteraf krijgen we vaak te horen: Hadden jullie nog maar méér druk op me uitgeoefend."

Ook de kritiek dat ze antisemitisme erger voorspiegelen dan het is, wijst Van Oordt van de hand. Toen de opnamen gemaakt werden, kwam hij het 'veel' tegen, zegt hij. 'Dood aan de Joden', las je dan op straat. Goed, als ik in Oekraïne ben worden synagogen niet bewaakt, zoals in Frankrijk en Nederland. Maar wij denken en geloven dat Israël de enige veilige plaats voor Joden is."