Oplaaiend Noord-Iers geweld leidt tot dood journaliste
De dood van een 29-jarige journaliste donderdag in Londonderry is het voorlopige dieptepunt van steeds verder oplopende spanningen rond de grens tussen Ierland en Noord-Ierland.
De journaliste, de 29-jarige Lyra McKee, werd donderdagavond neergeschoten. Ze stond naast een politieauto bij rellen en had net getwitterd: ‘Enorme gekte in Derry vanavond’, toen ze werd geraakt door een kogel. Hoewel agenten haar terstond naar het ziekenhuis vervoerden, overleed ze aan haar verwondingen.
In Londonderry, de stad die door katholieke Ieren liever ‘Derry’ wordt genoemd, waren rellen omdat de politie bezig was met het doorzoeken van huizen op zoek naar bewijzen voor twee bomaanslagen in januari dit jaar. Ook werd er gezocht naar wapens, omdat er aanwijzingen waren dat er in het paasweekeinde geweld zou worden gebruikt. Die wapens werden niet op tijd gevonden. Terwijl de politie werd belaagd met zeker twintig benzinebommen werden er vanaf een straathoek schoten gelost. Ooggetuigen zeggen dat het een wonder is dat er niet meer doden vielen – het was druk op straat, ook met allerlei kinderen.
Nieuwe Ira
De politie gaat ervan uit dat de terreurgroepering ‘de nieuwe Ira’ achter het geweld zit. Die groepering eiste in januari ook de verantwoordelijkheid op voor een aanslag met een autobom, waarbij niemand gewond raakte. Destijds werd een man van 50 gearresteerd. Ook een tweede bom die in januari afging staat op het conto van de nieuwe Ira.
De Ira, kort voor het Ierse Republikeinse Leger, streefde vorige eeuw met veel geweld een vereniging van Noord-Ierland en Ierland na, na afsplitsing van het Verenigd Koninkrijk. De groep ontstond in 1916 rond Pasen, vandaar dat op die dagen vaak nieuw geweld plaatsvindt. Officieel heeft de Ira aan het begin van deze eeuw de wapens neergelegd. De ‘nieuwe Ira’ is één van een aantal splintergroeperingen die actief zijn gebleven. Ze zijn tegen de Goede Vrijdagakkoorden van 1998, die een einde maakten aan het conflict. Volgens een schatting zijn er ongeveer 100 mensen in de afgescheiden groepen actief, die regelmatig gewelddadige acties voeren.
Het aantal incidenten lijkt toe te nemen met de groeiende verwarring over het vervolg van brexit. Het stadje Londonderry, een naam die alleen door protestanten wordt gebruikt, was na een gewelddadig verleden in de jaren zeventig en tachtig steeds rustiger geworden. Destijds speelde de stad, samen met de Noord-Ierse hoofdstad Belfast, een belangrijke rol in de onlusten tussen katholieken en unionisten. Die rol leek uitgespeeld, maar klaarblijkelijk is nu een nieuwe generatie terroristen opgestaan.
Tekenend voor de nog altijd gespannen situatie is de aanhoudende verwarring over de naam van het stadje. Het heet nu officieel Londonderry/Derry, uitgesproken als ‘Londonderry stroke Derry’. Dat leidde er weer toe dat een derde naam in zwang is geraakt: ‘Stroke City’.
Lees ook:
Door de brexit doemen demonen weer op langs de Noord-Ierse grens
Het grote struikelblok in de besprekingen tussen Londen en Brussel is de grens met Ierland. Op reis langs die grens blijken de spanningen tussen katholieken en protestanten allerminst verdwenen.
De brexit werpt een schaduw over vredesinitiatieven in Noord-Ierland
Nog altijd staan er vele kilometers muur tussen protestanten en katholieken in Noord-Ierland, met stalen hekken die ’s nachts dichtgaan. De EU steunt vele initiatieven om de verhoudingen te verbeteren. Wat als na brexit de subsidies wegvallen?
