Op zoek naar een herhaling van het sprookje uit 1997

Fred Hemmes ziet het wonder van dichtbij. Het is juli 1997. Nederland speelt de halve finale van de Fed Cup tegen Tsjechië in Praag. Op de baan staat Miriam Oremans. Een doorsnee tennisster die op de tour geen potten kan breken.

Maar als ze voor haar land uitkomt, haalt ze de vechtlust uit haar tenen. Is ze onverwoestbaar. Kan ze plotseling van wereldtoppers winnen. Hemmes, in die tijd coach van het Fed Cup-team, ziet een sprookje werkelijkheid worden.

Oremans zorgt voor een sensationele ontknoping door vier matchpoints tegen te overleven en daarna, als de Tsjechische Adriana Gersi instort door kramp en zenuwen, alsnog de winst te pakken. Vervolgens vernedert ze in het beslissende dubbel de kersverse Wimbledonfinaliste Jana Novotna, de nummer twee van de wereld.

Vandaag staat Oranje weer in de halve finale van de Fed Cup. Net als bijna twintig jaar geleden is Nederland weer de underdog. In een uitverkocht stadion in Trélazé, in de buurt van Angers, hoopt Oranje op een nieuwe stunt.

Hemmes denkt dat het weer mogelijk is. De huidige generatie vertoont volgens hem veel gelijkenissen met zijn oude team. Teamspirit is het toverwoord. "Ze geloven in zichzelf en inspireren elkaar. Bovendien hebben ze niets te verliezen, net als wij destijds", zegt Hemmes.

De 65-jarige coach geeft tegenwoordig trainingen bij de Haagse club Leeuwenbergh. Het finalesprookje behoort nog steeds tot de hoogtepunten uit zijn trainerscarrière. Hij haalt een mapje uit zijn tennistas met oude krantenknipsels. 'Magistrale Miriam', kopt De Telegraaf, met een foto van de ploeg in polonaise. Een Tsjechische journalist vraagt of er nu een standbeeld wordt opgericht voor Oremans.

De verklaring voor het mirakel van '97 is volgens Hemmes simpel. "De wetten in Fed Cup en Davis Cup zijn anders. Met een team om je heen speel je vaak twintig procent beter. De meiden van toen tilden elkaar naar een hoger niveau. Dat is nu weer zo."

Destijds had Nederland met Brenda Schultz, een speelster uit de mondiale toptwintig, een belangrijk wapen in handen. Tegenstanders begonnen spontaan te bibberen als Schultz aan de overkant van het net stond. "Ze had een waanzinnige service, de hardste op de tour. De dames waren gewoon hartstikke bang voor haar."

Na de overwinning in de kwartfinale op het ijzersterke Amerika, stroomde de ploeg over van het zelfvertrouwen. Oremans speelde de sterren van de hemel. Vanuit het niets veegt ze de twee wereldtoppers Mary Joe Fernandez en Chanda Rubin van de baan. Achttienvoudig grandslamkampioene Martina Navratilova, op dat moment de Amerikaanse Fed Cup-captain, stelt dat de Nederlandse met dit niveau in de toptien van de wereld kan komen.

Die woorden maken indruk. Niet alleen bij Oremans zelf. Ook teamgenoten Schultz, Kristie Boogert, Manon Bollegraf en Caroline Vis raken geïnspireerd. Zenuwen zijn nergens meer te bekennen. Hemmes ziet hoe zijn speelsters vrijuit kunnen spelen.

Dezelfde flow voelde het huidige Fed-Cupteam de afgelopen twee jaar. De ploeg van captain Paul Haarhuis steeg bij iedere ontmoeting naar een hoger niveau. Met een klinkende zege op Australië promoveerde Nederland vorig jaar tegen alle verwachtingen in naar de wereldgroep, het hoogste niveau in het landentennis.

Een enorme stunt, met slechts één speelster in de mondiale tophonderd. Met Haarhuis als inspirator langs de kant zijn de vrouwen in staat om echt te strijden. De veelzeggende zege in de kwartfinale op Rusland, waar zowel Kiki Bertens als Richel Hogenkamp van de tweevoudig grandslamwinnnares Svetlana Koeznetsova wonnen, ligt nog vers in hun geheugen.

Het zijn voor eventjes heldinnen voor het vaderland. Moederziel alleen in het buitenland is er op de WTA-tour echter weinig over van het gevoel van onoverwinnelijkheid. De ranking van Kiki Bertens, die al enige tijd rond de honderdste positie op de wereldranglijst schommelt, zegt genoeg.

In de jaren negentig was het niet anders, als stonden zijn speelsters toen wel wat hoger. Hemmes: "Er had toen veel meer ingezeten. Maar als de twijfel omhoog komt, ben je de pineut. Als je toptien of -twintig van de wereld wil halen moet je wars zijn van twijfel. Je moet ongelofelijk in jezelf geloven. Dat is heel lastig als je straks weer in je uppie staat."

Het beoogde effect van de stunt uit '97, een nieuwe generatie toppers, is er ook nooit gekomen. Er waren geen kleine meisjes die ineens een racket oppakten. Terug op de tour zakten de heldinnen uit de nationale ploeg weer terug naar hun oude niveau.

Zijn advies aan de huidige generatie is daarom: zoek elkaar op. De keuze van Bertens en Hogenkamp om coach Raemon Sluiter te delen is daar volgens hem een goed voorbeeld van.

Hemmes vindt dat speelsters in sommige gevallen beter voor wat lagere toernooien kunnen kiezen als ze daar de week met elkaar door kunnen brengen. "Spelers maken spelers. Als je anderen te weinig opzoekt, word je te weinig getest. Je moet zorgen dat je in een ambitieuze groep terechtkomt."

Na de verrassende finaleplek in 1997 kwam Oranje nooit meer in de buurt van de eindzege. Frankrijk was in de finale veel te sterk met Mary Pierce in huis. Vandaag staat de Franse ploeg weer op het programma. Er is maar één manier om nog een keer door te stunten naar de finale: wars zijn van twijfel.

undefined

Haarhuis hoopt dat Frankrijk zwicht onder druk

Toegegeven, de kans dat Nederland de halve finale van de Fed Cup dit weekeinde van Frankrijk wint, is klein. Daar kan de captain Paul Haarhuis eerlijk over zijn. Maar het is niet onmogelijk. De coach van Oranje hoopt dat de Franse ploeg last heeft van de druk om in een uitverkocht stadion te moeten presteren tegen Nederland. Een klinkende zege is tennisnatie Frankrijk aan zijn status verplicht tegen Oranje, dat met slechts één speelster uit de tophonderd (Kiki Bertens) een gooi doet naar een plek in de finale. Bertens opent vandaag het duel tegen de nummer twee van Frankrijk, Carolina Garcia. Daarna treedt Richel Hogenkamp aan tegen de nummer één van Frankrijk Kristina Mladenovic. Vervolgens speelt Bertens morgen tegen Mladenovic en Hogenkamp tegen Garcia. Het dubbelspel staat voorlopig op naam van Cindy Burger/Arantxa Rus tegen Alizé Cornet/Pauline Parmentier, maar de coaches van beide landen kunnen die opstelling nog wijzigen.

undefined