Op zoek naar de eikhaas
Op Twitter zingt een bericht rond over een geneeskrachtige paddestoel. Wat is dat voor een zwam? En waar is ie?
mail@jeroenthijssen.nl
Eten met Jeroen
De winter komt er aan, maar nog steken de kampioenen van de herfst strijdlustig hun koppen uit de grond, in de weelderigste vormen en de heerlijkste smaken. Deze krant meldde het nog: door late regenval toch nog goed paddestoelenjaar. Op mijn timeline van Twitter zingt een bericht rond over bijzondere zwammen, met smaak en geneeskundige krachten. De eikhaas, ofwel Grifola frondosa, zou zelfs de groei van bepaalde kankers kunnen remmen.
Nou ken ik de beunhaas, de polderhaas en de dakhaas. Maar de eikhaas, nee.
Toch bestaat hij. De zwam groeit 'als parasiet aan de voet van oude eiken', meldt mijn Elseviers paddestoelengids. Het anti-kankerverhaal is moeilijk te begrijpen. Paddestoelen zijn in het oosten vanouds als geneesmiddel gebruikt. De eikhaas, in Japan bekend als Maitake, neemt daar een toppositie in. Nu zijn er ook westerse wetenschappers die interesse hebben gekregen voor de genezende kracht van de eikhaas. In deze forse zwam zitten veel glucanen, een stofje dat mogelijk kankerremmend zou zijn.
"Echt hard bewijs is er nog niet", verklaart Johan Baars telefonisch. Baars is onderzoeker bij Wageningen Universiteit op de afdeling plant research international. Samen met Anton Sonnenberg, dezelfde functie, schreef hij een artikel over de voedingswaarde van paddestoelen, waarin de schrijvers de link tussen kanker en paddestoelen leggen.
"In een reageerbuis werkt het, maar dat mag je niet zomaar extrapoleren. Veel mensen denken dat het ook werkt als je ze eet, maar dat mag je ook niet zomaar zeggen."
Toch is hij overtuigd van het geneeskundig nut van paddestoelen. Hij wijst op Japan, waar een shiitake-glucaan op de markt is dat patiënten na chemo- of radiotherapie sneller laat herstellen. "Het versterkt het immuunsysteem en maakt niet misselijk", zegt Baars. Klinkt interessant, en het maakt nieuwsgierig.
Hoe smaakt zo'n eikhaas nou? Op naar de heide verderop. Veel eiken groeien er. Maar eikhaas, ho maar. Wel een hele verzameling bruine ringboleten, ook niet mis. Natuurlijk, in die boleten zitten ook vast goede de stoffen, maar de haas is de kampioen.
Wantrouwig ben ik ook. Wat vinden andere deskundigen van dit verhaal, mensen van het Koningin Wilhelmina Fonds, of van het Nederlands Kanker Instituut, verbonden aan het Anthoni van Leeuwenhoekziekenhuis. Het KWF heeft geen kennis van de eikhaas. Het NKI meldt, bij monde van hoofd onderzoek Jacques Neefjes, dat het effect van glucanen niet erg breed is geaccepteerd. "In de reageerbuis", zegt ook Neefjes, "werken een heleboel stoffen die vervolgens onwerkbaar zijn in een lichaam." Neefjes, laat dat duidelijk zijn, verwacht er niet veel van.
Op de hei heb ik geen eikhaas kunnen vinden. Maar dan, op de markt, passeer ik een paddenstoelenkraam. Ter plekke schiet me te binnen, dat Japanners hun eikhaas kweken, onder de naam Maitake. Hebben ze die toevallig?
En jawel. Geen verse, helaas, maar wel gedroogd. Vijfentwintig gram voor €7,50. Dat lijkt veel geld, maar wie de gedroogde zwammen weekt, krijgt een ons hartige maar smakelijke paddenstoelen, al zijn ze een beetje draderig.
Zelf kweken? Baaltjes Maitake zijn, op bestelling, te koop bij Casa Foresta (casaforesta.nl)
undefined
