Op het oog heeft Marlijn Bom (56) het goed, maar ook zij zet de kachel uit en breit een deken

Zestien potjes met zelfgemaakte bolognesesaus staan keurig opgestapeld in de keuken. Marlijn Bom (56) kookt alles in één keer, niet alleen omdat het makkelijk is, maar omdat het gas bespaart. “Het trekken van de saus duurt lang.” Voor komende winter heeft ze een deken gebreid waar ze onder kan liggen. “De verwarming blijft uit en dan trek ik gewoon extra kleren aan.”

In de woonkamer staat een grote roeimachine. Energiecoach Johan Visser maakt er maar een grapje van. “Die kun je altijd nog gebruiken om een beetje warm te blijven.” Zelf kan Bom er ook wel om lachen, ze ziet zichzelf niet als slachtoffer. “Als het dan moet, maak ik graag een sport van besparen.”

Bom lijkt het op het oog goed voor elkaar te hebben. Ze huurt een prachtig monumentaal pand uit de 19de-eeuw in de binnenstad van het pittoreske Harlingen. Maar ze heeft de energiecoach deze ochtend niet voor niets over de vloer. Visser kijkt even rond en ziet wel mogelijkheden. “Daar kan nog wel een tochtstrip onder", wijst hij naar de tussendeur. De verwarming inbouwen in een houten omhulsel is een doodzonde, het kost daardoor veel meer energie om de kamer te verwarmen. De printer hoeft ook niet op stand-by. “Die kan helemaal uit, hoor.”

Gas afsluiten om te besparen

Hoewel Bom al heel zuinig leeft, is haar energierekening verdubbeld naar 260 euro per maand. “Dit is op de lange termijn niet vol te houden.” Aan de keukentafel onder de kroonluchter met led-verlichting roert coach Visser door zijn koffie. “Ik kom bij veel mensen over de vloer, sommigen laten het gas al afsluiten om de kosten binnen de perken te houden.” Bom knikt. “Dat is voor mij misschien ook wel de beste optie.”

Werk aan de winkel

Visser is één van de twee energiecoaches in de gemeente Harlingen. Hard nodig, want volgens cijfers van onderzoeksinstituut TNO kampt bijna negen procent van de Harlingers met ‘energiearmoede’. De coaches komen sinds vorig jaar november langs bij de mensen thuis. “Met een aantal middelen kan ik mensen helpen besparen. Denk bijvoorbeeld aan het inruilen van de slurpende, vergeelde vriezer. Of het inregelen van de cv-ketel die je veel zuiniger kan afstellen zonder dat je het merkt.”

Het werk loopt hem en zijn collega's over de schoenen. “We hebben nog een lijst met bijna 650 urgente adressen in Harlingen waar we energiearmoede vermoeden.” De lijst groeit, tot nu toe melden zich vooral (alleenstaande) vrouwen uit Harlingen. “Bij mannen is meer schaamte vermoed ik, vrouwen zoeken sneller hulp.”

Geen zonnepanelen op monument

Hij voelt ook de beperkingen. Neem het monumentale pand van Bom, het blijft pleisterwerk met een tochtstrip hier en daar. “Maar grootschalig isoleren kost een hoop geld.” Dat de energiecoach begint over zonnepanelen op het dak is leuk, maar daar heeft Bom niets aan. “Want het is een monumentaal pand en dat heeft een beschermd aanzicht. Ik begrijp de gemeente niet.”

Wethouder Paul Schoute (armoedebeleid) van de gemeente Harlingen legt uit dat de regels rond het beschermde stadsgezicht al eens zijn versoepeld. Tegelijkertijd merkt Schoute dat het versoepelen van de regels soms verontwaardiging oproept: “Dat mensen zeggen: en ik dan? Er zit wel een grens aan.”

Bij Bom moet energiecoach Visser terugkomen om de oude ketel in te regelen. “Dat zal hier het meeste rendement opleveren", denkt hij. Intussen doet Bom ook graag iets terug. Ze heeft zich aangemeld als vrijwilliger, om de energiecoach te ondersteunen met hand-en-spandiensten. Dat is gezien de drukte hard nodig. “Als we van elkaar kunnen leren is dat toch heel mooi?”

Lees ook:

Waarom Trouw een week lang naar Harlingen gaat

Harlingen kent relatief veel armoede. Trouw strijkt in de aanloop naar Prinsjesdag met de pop-upredactie neer in de havenstad. Hoe is het leven voor de Harlingers met de almaar stijgende (energie)prijzen?