Op een au pair kun je lang wachten: de overheid werkt niet echt mee. Toch kiezen veel ouders sinds kort voor een au pair in plaats van een crèche.

Dat moderne tweeverdieners sinds de nieuwe Wet Kinderopvang die per 1 januari 2005 ingaat, massaal kiezen voor een au pair blijkt wel uit de stijging van de aanvragen. De afgelopen maanden noteerden de au pair bureaus een verdrievoudiging van het aantal aanvragen in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar. Niet vreemd als je bedenkt dat zo'n superflexibele en vertrouwde oppas maximaal zo'n 500 euro per maand kost, terwijl een gemiddeld gezin van tweeverdieners met twee kinderen vier dagen per week op de opvang, in 2005 per maand al snel 1200 euro kwijt zijn.

Niet voor niets opende het FNV onlangs het meldpunt Kinderopvang en kreeg daar een stroom van klachten over de sterk gestegen kosten van kinderopvang te verwerken.

Officieel is een au pair iemand tussen de 18 en 26 jaar, die kennis wil maken met het (familie)leven in een andere cultuur. In ruil voor kost, inwoning en zakgeld helpt de au pair maximaal 30 uur per week mee met de opvang van kinderen in hun eigen omgeving. Het is iemand die met ze speelt, ze aankleedt, naar school brengt, met ze luncht en theedrinkt na schooltijd. Maar die ze ook in aanraking brengt met een andere taal en cultuur.

De au pair blijft maximaal 12 maanden en wordt in die tijd opgenomen in het gezin als huisgenoot en heeft gelegenheid voor 'sightseeing' en het volgen van een (taal)cursus. Om de kosten hoef je het niet te laten. Een au pair werkt maximaal dertig uur per week voor euro300 per maand. All-inn (plus verzekering, visumkosten, kost en inwoning) is het gezin niet meer dan euro500 kwijt. Een schijntje als je het vergelijkt met de 'gewone' kinderopvang.

Logisch dus dat zeker de afgelopen tijd lange wachtlijsten zijn ontstaan. Au pair bureaus kunnen bij lange na niet aan de vraag voldoen. Sommige sluiten om deze reden na jarenlang werkzaam te zijn geweest, zelfs hun deuren. Ze kunnen in de huidige tijd waarin aanbod en vraag van au pairs zo ver uit elkaar loopt, niet meer aan wensen en eisen van hun klanten voldoen.

Waarom loopt het uitgerekend in Nederland spaak met de au pair? Waarom is de au pair in de ons omringende landen al decennia een ingeburgerd verschijnsel en waarom lijken au pairs Nederland te mijden? Dat heeft veel te maken met de wetgeving. Wettelijk is hier toegestaan dat een au pair niet meer verdient dan zakgeld, en kost en inwoning krijgt. In andere landen, zoals Engeland en Frankrijk, zijn ze daar veel makkelijker in. Meisjes uit de EU kiezen, overigens ook vanwege de taal, daarom vaak voor een beter betaalde Nanny positie bij een Franse of Engelse familie. Gevolg is dat de toestroom van EU au pairs naar Nederland stagneert.

Dan richt je je toch op au pairs buiten de EU, zou je zeggen? Dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Voor au pairs buiten de EU ligt een ander probleem op de loer: het visum. Door de starre regelgeving in Nederland duurt het niet alleen maanden voordat het visum rond is, maar bovendien blijft de overheid de kosten voor het au pairvisum voortdurend verhogen. In plaats dat de overheid meer mogelijkheden creëert voor al die ouders die vanwege de gestegen 'officiële' kosten met hun handen in het haar zitten, wordt het traject niet alleen steeds meer vertraagd, maar ook steeds duurder.

Waarom faciliteert de Nederlandse overheid, als buitenbeentje in Europa, zo minimaal? Waar andere landen, zoals Scandinavië, Duitsland, België, Engeland en Frankrijk het kinderbezit juist stimuleren door diverse maatregelen variërend van een jaarlang betaald zwangerschapsverlof tot een riante kinderbijslag, lijkt kinderbezit hier wel ten prooi aan een ontmoedigingsbeleid.

U laat zich niet ontmoedigen en wil toch een goede au pair in huis krijgen? Zoals u al snel zult merken, ligt het droog van de au pairs bureaus. Wie op aupair.pagina kijkt, ziet er al snel een stuk of dertig. Aupair.pagina heeft ook de mogelijkheid om een oproepje op het 'prikbord' te plaatsen. De kans dat dit iets oplevert, is overigens niet groot, want ook hier is de vraag groter dan het aanbod. Daarnaast kunt u ook eens kijken op een site als www.jobzone.nl die een speciale rubriek oppas/au pair heeft. Let wel: hierbij legt u direct contact met een au pair en gaat dus in feite buiten de 'reglementen' om. Dat heeft zijn voor- en zijn nadelen.

Wilt u liever dat een au pair bureau de voorselectie doet en u begeleidt bij uw keuze? Ga dan in zee met een bureau dat is aangesloten bij een overkoepelende organisatie als de NAPO (Nederlandse Au Pair Organisatie). Het is gewoonte dat de au pair zelf de reis regelt en betaalt. Het gastgezin regelt de verplichte ziektenkostenverzekering. Het au pairbureau kan u -tegen betaling- adviseren of het werk uit handen nemen.

Verder moet er een verblijfsvergunning -met een maximale geldigheid van een jaar- worden aangevraagd. Daarvoor kunt u naar de afdeling Burgerzaken bij de gemeente. Krijgt u een au pair van buiten de EU, dan moet die in het bezit zijn van een M.V.V. (Machtiging Voorlopig Verblijf). De aanvraag loopt via de Immigratie en Naturalisatie Dienst (IND) en neemt enkele maanden in beslag. Voor het verkrijgen van de verblijfsvergunning tekent u als gastgezin een garantverklaring, waarmee u aantoont zorg te zullen en kunnen dragen voor het onderhouden van de au pair tijdens het verblijf in Nederland. Ook moeten er voor de vergunning een aantal documenten, waaronder een inkomstenbewijs van het gastgezin, worden overlegd. De leges voor personen uit niet-EU-landen zijn momenteel 430 euro.