Op de UvA is sinds de protesten weinig veranderd
De Universiteit van Amsterdam is 'kleurenblind', zegt filosofiestudent Khadija al Mourabit. Studenten van niet-westerse komaf voelen zich er minder thuis dan anderen, bleek deze week uit onderzoek van studentenbond Asva. Maar de universiteit doet of die verschillen niet bestaan, stelt Al Mourabit tijdens een debat daarover. "En individuele verschillen niet erkennen, dat is een vorm van racisme."
Het Asva-onderzoek is een late echo van de bezetting van het Maagdenhuis, die ruim een jaar geleden begon. Alles moest anders, vonden de bezetters. Het 'rendementsdenken' moet verdwijnen. Studenten en docenten moeten meer invloed krijgen. En de universiteit mag niet langer een bolwerk zijn van blanke middenklassemannen.
Juist vorige week is er een commissie aan het werk gegaan die de diversiteit aan de UvA onder de loep gaat nemen. Doet de universiteit genoeg om iedereen zich thuis te laten voelen? Is het onderwijs niet te eurocentrisch? "De universiteit maakt keuzes die ongelijkheid produceren", zei commissievoorzitter Gloria Wekker, emeritus hoogleraar gender en etniciteit, tijdens het Asva-debatje alvast.
Commissies
Een paar commissies, dat is de meest aanwijsbare opbrengst van de bezetting - behalve dan het vertrek van de hoogste baas van de UvA, Louise Gunning. Die commissies kwamen pas na langdurig gesteggel op gang. De commissie financiën begon in september, de club die zich over democratisering buigt in november en de diversiteitscommissie dus pas vorige week.
Het werk van die commissies kost samen ruim een miljoen euro, en ook dat zorgde voor rumoer. Sicco de Knecht, neurowetenschapper en lid van de actiegroep van docenten Rethink UvA, spreekt van 'een kleine politieke struggle'. "Het college van bestuur wilde de onvrede op tafel leggen bij de medezeggenschapsraden. Maar die hadden wij juist gepasseerd, omdat die al zeker tien jaar hun tanden niet hadden laten zien."
'Nee' zeggen tegen bestuurders
Ja, ook in die raden gaat het nu beter, zegt De Knecht. Er zijn ook mensen lid van geworden namens de verschillende actiegroepen. "Ze leren nu 'nee' te zeggen tegen bestuurders." Maar het echte werk moet in die commissies gebeuren. "De UvA is jarenlang centralistisch en autoritair bestuurd. We hebben de democratie opnieuw moeten uitvinden. En dat kost tijd."
Aan de economiefaculteit wordt intussen met geen woord meer over de bezetting of de nasleep ervan gerept, vertelt hoogleraar Matthijs van Veelen. Een jaar geleden wel, en niet in positieve zin. "In het Maagdenhuis zaten veel mensen uit de sociale en de geesteswetenschappen, uit een bepaald cultuurtje", zegt hij. "Hier bij economie heerst ook een bepaald cultuurtje. Maar geen van beide staat voor de héle universiteit. Dat werd in het Maagdenhuis over het hoofd gezien."
Meer greep op eigen onderwijs
Van Veelen ondertekende vorig jaar een petitie dat er ook veel goed gaat aan de UvA, mede dankzij haar bestuurders. Hij hoopt op 'afgewogen en evenwichtige' voorstellen van de commissies. Het antikapitalistische sentiment dat in het Maagdenhuis heerste, mag wat hem betreft achterwege blijven.
Een tussenrapportje van de democratiseringscommissie ligt er al, zeven velletjes met de boodschap dat medewerkers meer greep willen op hun eigen onderwijs en onderzoek. Geen nieuws voor De Knecht van Rethink UvA. "Als je terugkijkt op het afgelopen jaar, denk je: wat is er weinig gebeurd."
Geen politieke omslag
De bezetting van het Maagdenhuis zorgde voor beroering tot in de Tweede Kamer. Maar het effect daarvan is een 'totale deceptie', vindt voorzitter Xandra Hoek van de Amsterdamse studentenbond Asva. Drie weken geleden behandelde de Kamer een wetsvoorstel van minister Bussemaker over inspraak van studenten. Maar veel meer dan een verstevigde positie van studenten in opleidingscommissies leverde dat niet op. "Op Den Haag hoeven we dus niet te rekenen."
