Ook na de tsunami zijn Atjeh en de zee onafscheidelijk

Ook de komende dagen brengen de inwoners van Banda Atjeh hun vrije avond door op het strand, iets buiten de stad. Op het noordelijkste puntje van Sumatra, 'kilometer 0 van Indonesië', eten ze misschien een geroosterde maiskolf terwijl ze over de Indische Oceaan turen. Tien jaar geleden ontstond hier de vernietigende tsunami die de stad overspoelde en in kustgebieden van Tanzania tot Thailand naar schatting 230.000 slachtoffers maakte.

Nergens richtte de tsunami van Tweede Kerstdag 2004 zo'n verwoesting aan als in Banda Atjeh. Tien jaar later is er veel veranderd in de stad, maar waarschuwingssystemen en speciale trainingen - ontworpen om de gevolgen van een nieuwe ramp te beperken - gaan gebukt onder geldgebrek en achterstallig onderhoud.

Banda Atjeh veranderde door de tsunami in een kolkende stroom van zeewater, puin en lijken, doordat een zeebeving van 9,1 op de schaal van Richter een muur van oceaanwater over het gebied stuwde. In de regio stierven zo'n 130.000 mensen, tienduizenden waren spoorloos.

Vandaag de dag is Banda Atjeh een voor Indonesische begrippen groene, ruim opgezette stad. De brede straten - zonder gaten zoals in andere Indonesische steden - worden van elkaar gescheiden door groene bermen. Opvallend moderne gebouwen domineren het straatbeeld.

Ook na de verwoesting van een decennium geleden hebben de inwoners van deze stad een hechte band met de zee. Visserij is nog steeds een belangrijke bron van inkomsten. En een tochtje naar het strand is een van de weinige vormen van vertier in dit conservatief-islamitische gebied.

Als het donker wordt gaan de slagbomen dicht en moet iedereen de kuststrook verlaten. Volgens de inwoners van Banda Atjeh willen de autoriteiten zo voorkomen dat jonge stelletjes zich bij het romantische uitzicht al te uitbundig gedragen.

Iedereen in deze regio is zich bewust van het risico van een nieuwe tsunami. Verspreid door de stad staan vijf hoge evacuatiegebouwen van stevig beton. Buurtbewoners kunnen zich daar in veiligheid brengen als het tsunami-alarm afgaat. Het is een van de lessen die Ella Meilianda van het 'Tsunami and Disaster Mitigation Research Center' in Banda Atjeh aan de lokale bevolking probeert te leren.

Maar nu de geldstroom van internationale hulporganisaties is opgedroogd, wordt het tsunamicentrum in zijn voortbestaan bedreigd. "Of we moeten op vrijwillige basis verder", peinst Meilianda.

Onderzoek heeft aangetoond dat verschillende landen rond de Indische Oceaan problemen hebben met de waarschuwingssystemen die na de tsunami werden aangelegd. Ook in Atjeh gaat er van alles fout. Zo werkt de waarschuwingssirene niet naar behoren, zegt Meilianda. Ze benadrukt dat haar instituut niet rechtstreeks betrokken is bij de waarschuwingssystemen, maar ze weet dat er 'technische en procedurele moeilijkheden' zijn. Boeien op zee die een vloedgolf vroegtijdig moeten detecteren, zijn volgens Meilianda uit de oceaan gestolen.

Maar Banda Atjeh en de zee blijven - met of zonder waarschuwingssysteem - tot elkaar veroordeeld.

De verdieping

Woede en verdriet zijn weggeëbd

undefined