Ook EU-enthousiasteling maakt zich zorgen over de Nederlandse identiteit

Nederlanders zijn uiterst bezorgd over het voortbestaan van de nationale identiteit en cultuur. Gevraagd naar hun mening over Europa, blijkt dat ruim 40 procent vindt dat Europese integratie zal leiden tot het verlies daarvan. Bijna de helft, 49 procent, zegt onomwonden dat er te veel immigranten in Nederland zijn. Zeker twee vijfde ziet geen positieve aspecten meer aan het multiculturalisme.

Het lijkt erop dat het taboe op immigratiekritiek anno 2019 helemaal verdwenen is. Zelfs één op de vijf mensen die bij de vorige verkiezingen op Denk stemden, meent dat Nederland te veel immigranten telt. Dat is opmerkelijk, omdat die partij juist voor immigranten opkomt.

Extreme partijen

Ook zijn mensen met zorgen over immigratie niet langer alleen te vinden in de achterban van extremere partijen als de PVV, SP of Forum voor Democratie (FvD). Bij de landelijke verkiezingen in 2017 stemden deze bezorgde kiezers op de meest uiteenlopende partijen, al zitten er weinig GroenLinksers of D66-stemmers tussen.

Bij de Europese verkiezingen van vandaag speelt de ongerustheid over het voortbestaan van de Nederlandse identiteit niet bij iedereen een bepalende rol in het stemhokje. Toch blijkt uit de antwoorden, die 25.000 mensen de afgelopen weken gaven op de EU-test op Trouw.nl, een stevige afkeer van het vreemde.

Zoals bijvoorbeeld de islam. Die ‘vormt een bedreiging voor de Nederlandse waarden’, onderschrijft meer dan 47 procent van de burgers. Volgens Kieskompas, dat de test voor Trouw ontwikkelde, zijn de percentages representatief voor de Nederlandse bevolking. Indicatief voor de wens om het eigene te behouden, is wellicht ook het percentage stemmen voor het opnieuw instellen van grenscontroles. Al zegt slechts 35 procent van de Nederlanders daar ja op.

Verdeeldheid

Op al deze stellingen is er een bijna even groot contingent aan burgers dat precies het omgekeerde vindt, zoals de laatste jaren wel vaker blijkt uit opinie-onderzoeken. Dit vertaalt zich in een grote verdeeldheid over de vraag waar het naartoe moet met de EU.

Drie stellingen zijn opmerkelijk te noemen. De eerste is dat 63 procent van de Nederlanders vindt dat EU-landen een gezamenlijke belasting op vliegtickets moeten invoeren. De tweede laat zien dat een meerderheid van 57 procent zich juist keert tegen grotere EU-invloed op het economische beleid. De derde bijzondere uitkomst is dat 63 procent vindt dat de EU tot op dit moment voor Nederland eerder goed dan slecht is geweest. Het zijn dan ook niet per se andere Europeanen waarvoor wordt gevreesd. Ondanks grote kritiek op verdringing door werknemers uit armere lidstaten, is toch 45,5 procent er tegen om arbeidsrechten van EU-burgers te beperken. Verder vindt ruim 49 procent dat werknemers uit armere EU-landen een baan mogen zoeken in Nederland.

Meesten willen ‘goedwillende Europeanen’ zijn

De EU-test, die aan de hand van stellingen bepaalt wat voor type Europeaan je bent, werd door ruim 25.000 mensen ingevuld. De grootste groep (34 procent) bleek een zogenaamde ‘goedwillende Europeaan’, iemand die meer voordelen ziet in open grenzen dan nadelen en die positief oordeelt over EU-beleid op het terrein van klimaat, internationale politiek en economie. Drie andere typen -zoals ‘trotse Nederlander’, ‘enthousiaste Europeaan’en ‘ho-eens-even-Europeaan’- kwamen uit rond de 15 procent. De antwoorden op de test zijn door ontwikkelaar Kieskompas gewogen zodat ze representatief werden voor de Nederlandse bevolking.

Wat voor type Europeaan bent u? Doe de test op trouw.nl/eutest.

SPOORBOEKJE VERKIEZINGEN Europees Parlement

• De meeste lidstaten (21 van de 28) gaan pas zondag naar de stembus. Nederland gaat al vandaag, donderdag (niet op vrijdag, zaterdag en zondag om ‘religieuze redenen’). Ook in het Verenigd Koninkrijk zijn vandaag al verkiezingen. De stembussen zijn geopend van 07.30 tot 21.00 uur.

• In bijna alle lidstaten mag je op je 18de stemmen, ook in Nederland. Alleen in Griekenland (17) en Malta en Oostenrijk (16) ligt die leeftijd lager.

• Vanavond publiceert de NOS, op basis van onderzoek van Ipsos, een zogeheten exitpoll. Dit gebeurt na 21.00 uur, als de stembureaus zijn ­gesloten. Die geeft een eerste indic­atie van de uitslag.

• De werkelijke uitslag volgt pas zondagavond of -nacht, als de verkiezingen in alle lidstaten achter de rug zijn. Het Europees Parlement vreest dat eerdere bekendmaking kiezers in andere landen zou kunnen beïnvloeden.

• De uitslag is pas definitief als de Kiesraad deze vaststelt. Dit gebeurt volgende week vrijdag, 31 mei. Dan is ook duidelijk of er kandidaat-parlementariërs met voorkeursstemmen in het parlement zijn gekozen.

• Totdat de Britten de Europese Unie verlaten, blijft het zetelaantal van het Europees Parlement op 751 staan. Daarvan mogen de Nederlanders

26 zetels kiezen. Als de brexit zijn ­beslag heeft gekregen, verandert dat: dan krimpt het parlement tot 705 ­zetels, maar krijgt Nederland er juist drie zetels bij.

• Die drie zetels komen na de ver­kiezingen van vandaag in de reservebak. Dat zijn dus geen restzetels. ­Deze plekken kunnen ook naar nieuwe partijen gaan, die in eerste instantie nog niet in het parlement zitten.

• In de bijzondere gemeenten in ­Caribisch Nederland (op Bonaire, ­Saba en Sint-Eustatius) wordt vandaag ook gestemd.

• Nederlanders die op een van de autonome eilanden in het koninkrijk wonen (Sint-Maarten, Aruba of Curaçao), kunnen stemmen als ze zich eerder hebben geregistreerd als ­kiezer buiten Nederland.

Lees ook:

Het is geen wonder dat de kiezer in de war raakt, maar houd het hoofd koel

Toegegeven: het Europees Parlement is een raar ding. Maar het maakt praktische keuzen met grote gevolgen, schrijft Brussel-correspondent Christoph Schmidt. De kiezer moet daarom het hoofd koel houden.

In de campagne ging het over van alles, maar niet over de politieke inhoud

Donderdag wordt er gestemd voor het Europees Parlement, maar de campagne gaat vooral over binnenlandse politiek. Europese politieke knelpunten worden gemeden en het dreigt uit te draaien op een ‘nexit, ja of nee-debat’.

Wat voor Europeaan bent u?

Hoe staat u tegenover de Europese Unie? En wie denkt er net zoals u? Hieronder kunt u aan de hand van 24 vragen bepalen welk van de zes types u bent. Wordt het een Ho-eens-even-Europeaan, een Trotse Nederlander, of bent u gewoon enthousiast over de EU?