Ook de voetbalwereld voelt de crisis die dwingt tot ‘normaal gedrag’

De Duitse sporteconoom Christoph Breuer voorspelt een ‘deuk in de markt’. En ook volgens Trudo Dejonghe, sporteconoom van de Katholieke Universiteit Leuven, zal de rem op de transfermarkt hard worden aangetrokken. “Tien jaar geleden ging er mondiaal ongeveer 3 miljard om in de transfermarkt. De voorbije zomer was dat 8 miljard. Dat halen we dit jaar nooit.”

Louis Everard, directeur van spelersvakbond VVCS, zag afgelopen week de sombere voorspellingen over economische krimp van het Centraal Planbureau. “Het is naïef om te denken dat het betaald voetbal buiten schot blijft. Dit zal zijn weerslag hebben op de hoogte van spelerscontracten, transfersommen en sponsoring. Hoe langer het aanhoudt, hoe groter de krimp zal zijn. Nee, deze zomer zal niet te vergelijken zijn met de voorbije zomers. Dit zal nog even duren.”

Miljarden minder in de markt

De toonaangevende Duitse website transfermarkt.com voorziet voor de totale transferwaarde voor het internationale voetbal een devaluatie van 9,2 miljard euro. De verkoopwaarde van de huidige selectie van Ajax is door deze crisis volgens transfermarkt.com met 79 miljoen geslonken, die van PSV met 25 miljoen en die van Feyenoord met 15,5 miljoen euro.

De op een zomertransfer mikkende Donny van de Beek levert 11 miljoen aan transferwaarde in: van 55 miljoen naar 44 miljoen euro. Volgens het Zwitserse researchbureau CIES neemt de transferwaarde van spelers uit de vijf grootste competities van Europa met bijna 30 procent af. De gezamenlijke waarde van alle spelers op het hoogste niveau in Engeland, Spanje, Duitsland, Frankrijk en Italië daalde van 32,7 naar 23,4 miljard euro.

Logisch, want er is nu eenmaal veel minder geld beschikbaar, zegt Dejonghe. “De vijf tot zes miljard euro die minder in het systeem omgaan, vertalen zich naar lagere transferwaarden. Het voetbal werkt ook niet met een spaarpot. Men denkt zelden op lange termijn. Al het geld dat binnenkomt, wordt meestal grotendeels meteen weer ingezet.”

Een mogelijke nekslag

Als het seizoen in de Premier League niet wordt afgemaakt, kan dat de Engelse clubs zomaar ruim 1 miljard euro gaan kosten. En laat net de Premier League de top van de internationale voetbalpiramide zijn, zegt Dejonghe. “Daar komt doorgaans het grote geld binnen. Ligt die geldstroom stil, omdat er minder of voor lagere prijzen wordt gekocht, dan heeft dat gevolgen voor de rest van de voetbaleconomie. Als Manchester City of Chelsea geen geld uitgeven aan spelers, wordt dat gevoeld in de rest van de voetbalwereld, tot aan de eredivisie.”

Willem de Boer, sporteconoom verbonden aan de Hogeschool Arnhem Nijmegen, ziet in Nederland dan ook een ‘problematische’ situatie’ ontstaan. “Doordat ook bovenin niets beweegt, zullen kleinere clubs minder geld te besteden hebben voor transfers en lonen. Bovendien kunnen ze niet terugvallen op langdurige sponsorcontracten. En veel potentiële sponsoren zullen nu eerst naar zichzelf kijken.”

De Boer spreekt van een mogelijke ‘nekslag’ voor kleinere clubs. “Onderaan de voetbalpiramide zullen de klappen relatief gezien het hardst zijn. De zwakkeren overleven dit niet.” Wereldbond Fifa maakt nu wel werk van een noodfonds van ruim 2,5 miljard euro om de noodlijdende voetbalindustrie te ondersteunen. 

Volgens Dejonghe biedt deze crisis ook kansen om het systeem te veranderen. “Clubs zouden deze situatie moeten aangrijpen om voor de spiegel te gaan staan: hebben we wel 34, 35 spelers in de selectie nodig? Hebben we die keeperstrainer of die extra fysiotherapeut wel nodig? Banen die niet essentieel zijn zullen verdwijnen, ook voor voetballers. Zo’n schoonmaak stelt clubs in staat hun zaakjes efficiënter te leiden.”

De ‘gekte’ van het rollende geld was volgens Rob Jansen allang niet meer ethisch. “Dat in de voetbalindustrie dat kwartje nog steeds niet is gevallen, verbaast me niet. Door de coronacrisis wordt de samenleving wakker. Hopelijk volgt het voetbal.”

Lees ook: 

KNVB streeft naar hervatting betaald voetbal half juni

De KNVB volgt de Uefa in de wens om het seizoen nog te voltooien.