Ook de academici komen in actie tegen hoge werkdruk

“We moeten ons afvragen: wat willen we als maatschappij? Als je een ­kenniseconomie wil, moet je daarin investeren”, zegt hoogleraar theoretische scheikunde Paola Gori-Giorgi. Zij demonstreert vandaag in Den Haag, samen met haar collega’s van de Amsterdamse Vrije Universiteit.

Eigenlijk, zegt Gori-Giorgi met een lach, heeft ze geen tijd voor een interview. Ze heeft de hele dag besprekingen met studenten en collega’s. Daarnaast moet ze de drukproef van een artikel nakijken, een tentamen afmaken en het artikel van een promovendus corrigeren. Onlangs heeft ze te horen gekregen dat er bij een cursus die ze in februari gaat geven een groep van negentig nieuwe studenten aansluit, omdat een andere docent ziek is. Veel personeel zit tegen een burn-out aan, stelt Gori-Giorgi.

Onder de noemer #WOinActie ­demonstreren vandaag op het ­Malieveld in Den Haag docenten, hoogleraren, administratief medewerkers en ander personeel van ­vrijwel alle Nederlandse universiteiten. Het academisch personeel is de werkdruk en de in zijn ogen ondermaatse overheidsinvesteringen in het onderwijs zat. Sinds het jaar 2000 is het aantal studenten meer dan ­verdubbeld tot ongeveer 280.000, terwijl het bedrag dat de overheid ­uitgeeft per student daalde met een kwart tot 15.300 euro, zo blijkt uit ­cijfers van universiteitsvereniging VSNU.

Race to the bottom

Volgens Gori-Giorgi loopt de onderwijskwaliteit gevaar. “Er is een race to the bottom gaande. ­Universiteiten moeten met elkaar concurreren om zoveel mogelijk studenten te werven, want daar krijgen ze voor betaald.” Als voorbeeld noemt ze ‘een pittig vak’ dat ze gaf aan ­studenten kwantumchemie. Op een andere universiteit was een soortgelijk vak eenvoudiger, hoorde ze. ­“Studenten vertelden me dat ze beter op die andere universiteit konden gaan studeren.” Omdat universiteiten worden afgerekend op de hoeveelheid studenten die bij hen zijn aangemeld, zijn er ‘perverse prikkels’ om het onderwijs makkelijker te maken, stelt ze.

Door bezuinigingen is er ook steeds minder ruimte voor vaste contracten. Wetenschappers modderen volgens Gori-Giorgi van het ene tijdelijke contract naar het andere, ook als ze prestigieuze beurzen hebben binnengehaald en binnen hun vakgebied vooraanstaande onderzoekers zijn.

Minder vaste contracten

VU-collega Klaas Giesbertz (36) heeft zes jaar lang tijdelijke contracten gehad. De universitair docent wordt nu via de Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek gefinancierd om onderzoek te doen, maar dat ­contract stopt begin volgend jaar. “De middelen van de universiteit zijn gedeeltelijk doorgesluisd naar beurzen, waardoor er minder geld is voor vaste contracten en je veel tijd kwijt bent met het aanvragen van onderzoeksgeld”, zegt hij.

Het gebrek aan vaste contracten is slecht voor het onderzoek, zegt Gori-Giorgi. “Ik sprak een heel getalenteerde student die twijfelde of hij wel een PhD moest gaan doen. Want het ­toekomstperspectief is erg onzeker.” Uiteindelijk heeft dat gevolgen voor de wetenschap en de rest van de maatschappij. “Als we zo doorgaan, ­lopen we over vijftien jaar achter op China of Duitsland.”

Critici zetten kanttekeningen bij het protest in Den Haag, omdat universiteiten geld zouden oppotten. Volgens hen kan dat geld naar het onderwijs. De VSNU bestrijdt dat. “Een groot deel van het vermogen is nodig voor de gebouwen.”

Lees ook:

Ook zonder extra Haags geld kan de werkdruk op universiteiten omlaag

Universiteiten eisen dat het kabinet meer geld uittrekt voor het wetenschappelijk onderwijs, omdat docenten en hoogleraren kraken onder de werkdruk. Maar er zijn ook oplossingen die geen geld kosten.

Universiteitspersoneel heeft het zelfs te druk voor protest tegen werkdruk

Universiteitspersoneel voert deze week actie tegen de werkdruk. In Nijmegen valt de opkomst een beetje tegen. ‘Iedereen is te druk.’