'Ontbossing is nog te gemakkelijk'
Zonder extra maatregelen om ontbossing tegen te gaan, is in 2030 een kwart van de Amazone en driekwart van de regenwouden van Borneo verdwenen. Die trend is ook te keren. Met gericht beleid kan er in 2020 een einde komen aan het overmatig kappen van bomen. De werkelijkheid zal, als iedereen de afspraken nakomt die gisteren tijdens de Klimaattop in Parijs over de bossen zijn gemaakt, ergens in het midden liggen.
Ontbossing is nog te gemakkelijk, constateert Kirsten Schuyt, directeur Natuurbescherming van WNF. "Neem de Amazone. Er zijn wel allerlei wetten die de bossen moeten beschermen, daar ontbreekt het niet aan. De meeste landen hebben dat vastgelegd, zelfs beschermde natuurgebieden aangewezen. Maar die wetten worden niet nageleefd. Er is te weinig toezicht, al helemaal diep in de Amazone."
De Amazone, het grootste regenwoud ter wereld, is één van de elf 'hotspots' in de wereld waar de ontbossing het hardst gaat. Het WNF bracht ze onlangs in kaart. Als de huidige trends doorgaan is op deze elf plaatsen in 2030 in totaal 170 miljoen hectare bos verdwenen. Dat is net zo groot als Duitsland, Frankrijk, Spanje en Portugal bij elkaar.
Borneo behoort tot de meest bedreigde gebieden - de helft van het bos is daar de afgelopen twintig jaar gekapt - maar ook Oost-Afrika, de Mekongregio in Zuidoost-Azië, de Cerrado in Brazilië en het oosten van Australië.
Niet alleen gebrekkig toezicht is het probleem, zegt Schuyt. Er zijn allerlei oorzaken tegelijk aan te wijzen. "Het is vaak een domino-effect. Eerst wordt een weg aangelegd. Die hakt een stukje van het bos af. Dan kunnen we dat stukje net zo goed platbranden, wordt dan gedacht. Daar wordt vee neergezet. Is alles opgegeten dan komen er sojaplantages. Dat gaat vanzelf. Er is geen enkele regie."
Groen-redacteur Joop Bouma is voor Trouw bij de Klimaattop in Parijs. Volg hem via het account @TrouwGroen.
Dat geldt ook voor de gebieden waar alle bomen al gekapt zijn. "Een heleboel van die stukken land liggen op een gegeven moment weer braak. Het is niet zo dat er niet genoeg oppervlakte is voor de landbouw. Alleen overheden verzuimen om die gebieden aan te wijzen voor landbouw en veeteelt."
In Afrika komt daar nog een probleem bij. "Het is heel makkelijk en goedkoop om land op te kopen van lokale gemeenschappen", constateert Schuyt. Daarom zou de economische waarde van die bossen omhoog moeten, één van de maatregelen die in Parijs ter sprake komen. "Bossen nemen wereldwijd ongeveer 11 procent van de CO2-uitstoot op. Landen mogen dus best beloond worden voor het in stand houden van hun bossen."
