Onmin VS-Turkije duurt voort

Rex Tillerson had een lastige dag gisteren. De Amerikaanse minister van buitenlandse zaken had in Ankara zijn Turkse gespreksgenoten, onder anderen president Erdogan, geen tegemoetkomingen te bieden. Niet over Syrië, en ook niet over de omstreden prediker Fetullah Gülen.

"Laat ik open zijn. Er moeten moeilijke keuzes worden gemaakt", zei Tillerson op een persconferentie met zijn Turkse ambtgenoot Mevlut Cavusoglu. Hij doelde daarbij op de aanstaande herovering van de Noord-Syrische stad Raqqa op Islamitische Staat. De Amerikanen werken in die strijd samen met Syrisch-Koerdische strijders van de YPG (die door de Turken als terroristen worden beschouwd) en ze zijn, zo suggereerde Tillerson, niet van plan daarmee te stoppen.

Ankara maakt er geen geheim van zelf een rol te willen spelen bij de verovering van Raqqa, juist om te voorkomen dat Syrische Koerden hun territorium uitbreiden. Om die reden lanceerde Ankara eind augustus de operatie 'Eufraat Schild', die Turkse troepen in Syrië bracht (hoeveel is onbekend) en als doel had niet alleen IS te verdrijven uit Noord-Syrië maar ook om de invloed van de Koerden terug te dringen. De Turken rukten voortvarend op en hebben voorkomen dat Koerden het hele Turks-Syrische grensgebied in handen kregen.

Daags voor het bezoek van Tillerson verklaarde de Turkse premier Yildirim dat de operatie Eufraat Schild succesvol was en nu officieel beëindigd is. Maar hij hield in het midden of de Turkse troepen zich ook zullen terugtrekken; bovendien zei hij dat Turkije als het nodig is een nieuwe operatie onder een nieuwe naam kan lanceren. Dat Ankara daarbij aan Raqqa denkt, lijkt waarschijnlijk. Door daar een rol te spelen kunnen de Turken de invloed van de Syrische Koerden terugdringen en bij vredesbesprekingen meer invloed uitoefenen.

De Turken willen dat de VS de strijders van de Koerdische YPG laten vallen, en hadden gehoopt bij Trump een gewillig oor te vinden. Maar die lijkt vooralsnog net als Obama de YPG in Syrië als belangrijkste steunpilaar te zien in de strijd tegen IS. De afgelopen dagen dropte de Amerikaanse luchtmacht honderden Koerdische YPG-strijders achter de frontlinies met IS, in voorbereiding op de slag om Raqqa.

Turkije helemaal links laten liggen, kunnen de Amerikanen zich echter ook niet veroorloven. Ankara verschaft hen toegang tot de luchtmachtbasis Incirlik, die ze hard nodig hebben voor de strijd tegen IS. Bovendien is Turkije nog altijd een Navo-bondgenoot en dus ligt het meer voor de hand om daarmee samen te werken dan met de YPG, die gelieerd is aan de Turks-Koerdische PKK die op de Amerikaanse lijst van terroristische organisaties staat. Erdogan legde de vinger op de zere plek toen hij de VS opriep in Syrië met rechtmatige partijen samen te werken.

Washington zou Ankara ook op ander vlak tegemoet kunnen komen. Turkije vraagt al maanden om de uitlevering van Fetullah Gülen, de prediker die in Pennsylvania woont en die volgens Erdogan achter de mislukte staatsgreep van afgelopen zomer zit. Onder Trump leek er aanvankelijk ruimte voor uitlevering. Diens voormalige veiligheidsadviseur, Michael Flynn, zou zelfs met de Turken hebben 'gebrainstormd' over manieren om de geestelijke naar Turkije te krijgen. Ook ontvoering zou als mogelijk scenario voorbij zijn gekomen, maakte oud CIA-directeur James Woolsey een paar dagen geleden bekend.

Maar ook over Gülen had Tillerson gisteren niets te melden.

undefined