Online databank over markante Nederlanders
Nederland heeft geen verzamelpunt voor levensverhalen van opzienbarende Nederlanders. Het Biografisch Portaal moet dit gat online dichten.
Julius Civilis, Trijntje Keever en Boudewijn Büch. Het zijn bekende en minder bekende Nederlanders uit een ver verleden of uit een wat recentere geschienis. Ze hebben allen gemeen dat ze dood zijn, terwijl hun levensverhaal blijft voortbestaan. Op internet zijn wetenschappelijke levensbeschrijvingen van meer dan 40.000 opzienbarende figuren uit de Nederlandse historie samengebracht. Sinds gisteren zijn deze raadpleegbaar in het Biografisch Portaal van Nederland.
Levensverhalen zijn er in overvloed, maar een centraal verzamelpunt ontbreekt in Nederland. In tegenstelling tot de meeste ons omringende landen, beschikt Nederland namelijk niet over een overkoepelend naslagwerk, een zogeheten biografisch woordenboek, dat steeds wordt bijgewerkt. Het Biografisch Portaal, dat opgezet is door het Instituut voor Nederlandse Geschiedenis (ING), moet dicht gat online dichten.
Els Kloek, historica en projectleider van het Biografisch Portaal heeft dit te maken met de aard van de Nederlander en het feit dat de Nederlander niet zo zorgvuldig omspringt met haar geschiedenis. „Nederlanders zijn kooplieden die graag vooruitkijken en er niet van houden om heroïsch te zijn. Omdat we niet graag boven het maaiveld uitsteken, heeft heldendom ook geen belangrijke plek in onze geschiedenis.” Daarnaast spelen, volgens Kloek, ook praktische zaken zoals geld en versnippering van initiatieven een rol.
Het portaal, dat levensbeschrijvingen van meer dan 40.000 personen bevat, brengt oude naslagwerken, zoals het particulier opgezette woordenboek van A.J. van der Aa uit 1852 en het Nieuwe Nederlandsch Biografisch Woordenboek uit 1911 bijeen. Met Wikipedia is het portaal volgens Kloek niet te vergelijken omdat de wetenschappelijke databank vooral inzet op minder bekende Nederlanders. „Maar,” zo benadrukt Kloek, „het gaat wel om mensen die zich in de kijker hebben gespeeld.”
Als opmerkelijk voorbeeld noemt de historica Elsje Christiaens. „Deze van oorsprong Deens dienstbode werd ter dood veroodeeld omdat ze haar hospita, die een kistje met haar enige bezittingen probeerde af te pakken, met een bijl neersloeg. De bekende schilder Rembrandt heeft haar getekend toen ze, na de voltrekking van haar doodvonnis, vastgebonden aan een paal op het Amsterdamse galgenveld Volewijk hing. Een Amsterdamse archivaris heeft dit pas later ontdekt.”
