Ongeveer 9000 goede doelen, dit is de top-50

Het onderzoek van het Erasmus centrum bestaat uit criteria die een voorspellende waarde hebben voor de maatschappelijke impact – het effect – van een goed doel. Bij een goed doel dat goed scoort op deze criteria, is de kans groter dat het de doelstelling haalt. De lijst van onderzoekster Kellie Liket bestaat uit tientallen criteria op het gebied van transparantie, organisatie en activiteiten. Daaruit heeft Trouw er 20 geselecteerd.

Openheid over het functioneren van de organisatie is één van de punten waarop Trouw goede doelen heeft beoordeeld. De bereikbaarheid, via post, email of telefoon, de aanwezigheid van een website, het voorhanden zijn van een klachtenprocedure, de opvraagbaarheid van beleidsplannen en jaarverslagen, de publicatie van deze documenten op de website en de vraag of de identiteit van ten minste drie bestuursleden van de organisatie op de website staan, bepaalden de score voor transparantie.

Bij de interne organisatie van het goede doel is gekeken naar de vraag of de statutaire doelstelling duidelijk is beschreven, of er een helder verband is tussen doelstelling en de projecten en of er een beleidsplan is waarin meer dan drie jaar wordt vooruit gekeken.

Bij de strategie van een goed doel is in de Trouw top 50 nagegaan of een goede doel rekening heeft gehouden met het bestaan van andere gelijksoortige organisaties en ook of er sprake is van samenwerking met die andere organisaties. Ook van belang is of de resultaten van een risicoanalyse invloed hebben gehad op de strategie en of de doelgroep betrokken is bij de opzet van de strategie.

Bij de activiteiten van de charitatieve organisaties is gekeken of die zijn gebaseerd op ervaringen uit de praktijk of op wetenschappelijke bevindingen. En ten slotte is daarbij ook gevraagd of de doelgroep betrokken is of was bij de opzet van een activiteit.

Goede doelen die goed scoorden konden op al deze criteria maximaal 9 punten halen. Niet alle onderdelen telden voor één heel punt. De negen vragen op het gebied van transparantie bijvoorbeeld, konden gezamenlijk maximaal één punt opleveren.

Er is niet gekeken naar ‘de strijkstok’, hét hete hangijzer in de goede doelen-branche. In het onderzoek van Liket, waaruit de top 50 Trouw twintig criteria heeft geselecteerd, wordt geen verband gezien tussen de hoogte van het directeurssalaris en het effectief behalen van de doelstelling.

Volgens Liket is vaak zelfs het omgekeerde het geval: capabele directeuren die goed beloond worden zijn effectiever. „Organisaties die veel geld besteden aan capaciteit en gezonde goede doelen zijn, besteden het overige geld effectiever, halen beter hun doelstelling en hebben dus meer impact. Deze organisaties leveren dus over de hele linie meer per euro op.’’

Samen met de stichting Centraal Informatiepunt Goede Doelen (CIGD) heeft Liket ongeveer 500 goede doelen op het gebied van gezondheidszorg afgelopen voorjaar een uitgebreide vragenlijst gestuurd. Een kleine 150 goede doelen heeft de enquête ingevuld teruggestuurd.

De gegevens die zij aanleverden zijn zichtbaar gemaakt in de Goede Doelen Monitor. In deze databank van het CIGD stonden al gegevens van ruim 5000 goede doelen. Het informatiepunt goede doelen streeft naar een grotere transparantie in de charitatieve sector en wil met de databank de goede doelen daarbij helpen en tegelijk donateurs wegwijs maken.

Een zoekmachine biedt donateurs de mogelijkheid om op basis van eigen voorkeuren een geschikt goed doel te vinden om te steunen. Gevers zien in de database hoe de goede doelen hebben gescoord op de criteria van het onderzoek van het ESCP op transparantie, organisatie en activiteit. Het CIGD hoopt dat de Goede Doelen Monitor uiteindelijk uitgroeit tot dé website voor donateurs die hun weg zoeken in de wirwar van zo’n 9000 goede doelen in Nederland.