Onenigheid binnen coalitie over terughalen IS-kinderen
VVD en CDA zijn en blijven mordicus tegen het ophalen van Nederlandse kinderen uit voormalig IS-strijdgebied. ChristenUnie vindt juist dat het verblijf van deze kinderen daar ‘niet eindeloos kan en mag voortduren’.
Zo kan het niet langer doorgaan, vindt de ChristenUnie. De Nederlandse overheid moet iets doen voor de naar schatting 175 Nederlandse kinderen die nu in voormalig IS-gebied verblijven. “We weten dat deze situatie niet eindeloos kan en mag voortduren”, aldus Kamerlid Stieneke van der Graaf. Ze vindt dat Kinderombudsvrouw Margrite Kalverboer vandaag ‘terecht’ bepleit dat het kabinet alles op alles moet zetten om deze jonge kinderen terug te halen naar Nederland.
Dat is een fermer standpunt dan de ChristenUnie in de voorbije maanden heeft laten horen. Begin dit jaar stelde de partij, evenals D66, dat kinderen alleen bij hoge uitzondering teruggehaald moeten kunnen worden. Er zou sprake moeten zijn van ‘schrijnende’ of ‘levensbedreigende’ situaties. Nu stelt de ChristenUnie dat ze ‘de zorgen van de Kinderombudsman over de kinderen die vastzitten in Syrische kampen herkent’. Die zorgen betreffen nadrukkelijk àlle Nederlandse kinderen.
Onverstandig advies
Met haar opstelling distantieert de ChristenUnie zich verder van haar collega-coalitiepartijen VVD en CDA. Zij zien in het onderzoek van de Kinderombudsvrouw geen reden om hun standpunt bij te stellen en blijven van mening dat de Nederlandse veiligheid niet is gediend bij het terughalen van deze kinderen. Beide partijen vrezen dat met de kinderen ook de ouders terugkomen. Zij zouden bij gebrek aan bewijs niet meteen of niet lang vastgezet kunnen worden, met alle risico’s van dien.
Zo duidelijk als de ChristenUnie de aanbevelingen van de Kinderombudsvrouw omarmt, zo fel weerlegt de VVD ze. Kamerlid Arno Rutte spreekt van een ‘onevenwichtig en onverstandig advies’ omdat enkel rekening zou zijn gehouden met de belangen van Nederlandse kinderen in voormalig IS-gebied. “Als je alleen dat belicht, ga je voorbij aan de belangen van kinderen die hier in ons land wonen. Als wij jihadkinderen ophalen, halen we een groot gevaar ons land in.”
Ook CDA-Kamerlid Madeleine van Toorenbrug stelt ‘dat er feitelijk niets is veranderd in het debat’ door het rapport van Kalverboer. Zij ziet een ‘IS-agenda’ achter het debat over het terughalen van kinderen uit Syrisch en Irakees strijdgebied. “Het is de bedoeling dat wij het hier over de kwetsbaarheid van deze kinderen hebben”, zei Van Toorenburg vorige week nog. “Men wil de rechtsstaat gebruiken om hier, samen met de kinderen, te komen. Daar ligt het grote gevaar.”
Nuttig
Ondertussen beweegt D66 zich tussen de flanken in. Kamerlid Kees Verhoeven noemt Kalverboers rapport ‘heel nuttig ‘ en ‘een waardevolle bijdrage’, vooral omdat het geluid nu eens van buiten de politiek komt. Tot een nieuw standpunt brengt het hem niet. “Wij hebben steeds gezegd dat we niet willen uitsluiten dat het nodig kan zijn om kinderen terug te halen. Wij willen niet dat kinderen de dupe worden van de keuzes van hun ouders, maar we zien ook alle veiligheidsproblemen.”
Vanmiddag heeft de Tweede Kamer de bal weer bij minister Ferd Grapperhaus (CDA, justitie en veiligheid) neergelegd. Die is gevraagd om zo precies mogelijk in kaart te brengen waar de Nederlandse kinderen zich bevinden en of en hoe zij daar zijn weg te halen. Afgelopen week stelde Grapperhaus nog dat het terughalen van een hoogzwangere terreurverdachte onmogelijk is omdat ze in onveilig gebied in Syrië verblijft. Nederland wil enkel mensen uit veilige gebieden benaderen.
De oppositie plaatst vraagtekens bij die uitleg. Zo krijgt PvdA-Kamerlid Attje Kuiken de indruk dat er bij het kabinet sprake is van onwil in plaats van onkunde. “Als we kinderen kunnen terughalen uit die hel, dan moeten we dat doen.” Ook Kathalijne Buitenweg van GroenLinks kan zich moeilijk voorstellen dat alle kinderen onbereikbaar zijn. “Ze zitten niet allemaal in de meest ingewikkelde omstandigheden. Mogelijk vallen er afspraken te maken met de Koerdische strijdkrachten.”
Uiteindelijk is het terughalen van kwetsbare kinderen júist in het belang van de Nederlandse veiligheid, zegt Buitenweg richting VVD en CDA. “Stel dat de Koerden ongeduldig worden en Nederlandse IS-strijders uit de kampen vrijlaten. Het is van belang dat we de kinderen die daar verblijven vroegtijdig opvangen. Wat willen we anders? Wachten tot die kinderen achttien zijn en ze weren omdat ze zich op vijandig gebied bevonden? Dat is echt kortetermijnpolitiek.”
Lees ook: Kinderombudsman: wachten is onacceptabel, haal kinderen terug uit Syrië
“Deze kinderen zijn onschuldig. Ze mogen niet de dupe worden van de fouten van hun ouders”, schrijft de Kinderombudsman in een rapport dat vandaag werd gepubliceerd.
