Onderwijsvakbond: Liever vierdaagse schoolweek dan onbevoegde kunstenaar voor de klas

Scholen geven kinderen nu nog vijf dagen onderwijs, maar dat wordt steeds lastiger. Door het oplopende lerarentekort gebeurt het steeds vaker dat scholen noodgedwongen klassen opdelen, samenvoegen of onbevoegden voor de klas zetten. Dat laatste mag nu zelfs met toestemming van Den Haag. Minister Arie Slob (basis- en voortgezet ­onderwijs) gaf scholen onlangs ­toestemming om – bij gebrek aan bevoegd personeel – een onbevoegde kunstenaar voor de klas te zetten om bijvoorbeeld muziek of tekenles te geven.

Dat is geen onderwijs maar kinderopvang, vindt de AOb, en met een dergelijke maatregel veegt Den Haag het probleem onder het tapijt. Bovendien neemt de werkdruk voor de leraren die er nog wél zijn zo alleen maar toe. Zij krijgen om de haverklap extra leerlingen in de klas of houden een oogje in het zeil bij een invaller. “De werkdruk is gigantisch”, zegt Verheggen. “Het lerarentekort is een levensgroot maatschappelijk probleem, en dat moet als zodanig zichtbaar worden.”

Burn-outs

Het ministerie van onderwijs schat dat het lerarentekort in 2022 is opgelopen tot 4100 voltijdsbanen. De werkdruk voor leraren in het basisonderwijs is hoog en daarnaast ervaren zij hun werk meer dan gemiddeld als emotioneel zwaar, bleek eerder dit jaar uit cijfers van het CBS. Om te voorkomen dat er straks nog meer ­leraren met een burn-out thuis zitten, moeten schoolbesturen goed luisteren naar hun personeel en waar nodig een vierdaagse schoolweek ­invoeren, vindt de AOb. Voor ouders kan dat lastig zijn, erkent Verheggen. De school blijft wel verantwoordelijk voor de opvang als ouders moeten werken.

Zaan Primair, een bestuur van 35 scholen in de Zaanstreek, besloot dit najaar als eerste om ‘een streep in het zand te trekken’. Op drie scholen voerde directeur Niko Persoon een vierdaagse schoolweek in om korte metten te maken met wat hij zelf omschrijft als ‘knip- en plakwerk’. “We hebben tien vacatures op ongeveer 450 leraren”, zegt Persoon. “We waren continu bezig met opsplitsen. Soms moesten we leerlingen een dag naar huis sturen. Er stonden steeds nieuwe gezichten voor de klas. Dat hou je even vol, maar niet een heel jaar.”

Rust voor het personeel

De oproep van de AOb vindt de ­directeur een ‘goed signaal’. Door de vierdaagse schoolweek is er volgens hem meer rust voor het personeel. Ouders reageren wisselend, is zijn ­ervaring. “Maar de duidelijkheid wordt gewaardeerd. Het is voor ­ouders fijner om te weten waar ze aan toe zijn, dan een dag van tevoren een briefje van hun kind te krijgen waarop staat dat het morgen niet naar school kan.”

Op de drie scholen in de Zaanstreek zijn de problemen inmiddels zo goed als opgelost. Eén school heeft weer een vijfdaagse schoolweek, de andere twee vanaf volgend jaar ook. Maar het bestuur ziet zich inmiddels wel weer geconfronteerd met vier andere scholen waar de ­tekorten te groot dreigen te worden. De voorgestelde maatregel van Slob om onbevoegde kunstenaars voor de klas te zetten, noemt Persoon ‘schandalig’. “Dat doen wij absoluut niet.”

De Vereniging Openbaar Onderwijs, een ouderorganisatie, kan zich de oproep van de vakbond voorstellen. “Als een vierdaagse schoolweek de enige manier is om de kwaliteit van het onderwijs te waarborgen, zijn we daar niet tegen”, zegt woordvoerder Paul Oomen. “We vinden dat een betere oplossing dan een onvoorspelbare lappendeken van maatregelen. Dat wordt heel onrustig. Een rustige oplossing heeft dan de voorkeur.”

Lees ook:

Onbevoegde leraar vult de gaten in het onderwijs. ‘Dit wil niemand’

Om het gebrek aan docenten op te vangen moeten scholen vaker noodgrepen uitvoeren. Hierdoor staan er meer onbevoegde leraren voor de klas.

Niet bevoegd, wel bekwaam: lesgevende kunstenaars helpen basisscholen uit de brand

Minister Slob van onderwijs stelde recent voor kunstenaars voor de klas te zetten, als een van de oplossingen voor het lerarentekort. Lukida koppelt al langer kunstenaars als invaller aan basisscholen die omhoogzitten. ‘Wij willen dat kinderen, als hun juf ziek is, een geweldige schooldag hebben.’