OM-topman gaat 'blunders' onderzoeken

De afgelopen vijf jaar heeft het Openbaar Ministerie zeker honderd keer een disciplinaire maatregel aan een medewerker opgelegd, waarvan zo’n twintig keer, aan een officier van justitie. Die maatregelen variëren van een waarschuwing tot gedwongen overplaatsing en ontslag.

Dat stelt het OM naar aanleiding van een tv-uitzending van ’Zembla’ zondagavond. Zembla heeft een lijst opgesteld van negentig rechtszaken waarin officieren van justitie blunders zouden hebben begaan, waardoor verdachten vrijuit gingen.

De laatste jaren kwamen veel zaken in het nieuws waarbij verdachten vrijuit gingen na een fout van het OM. De aanklagers raakten bijvoorbeeld dossiers kwijt, schonden de regels rond het afluisteren van verdachten of hielden ontlastend bewijs achter.

Volgens Zembla worden de falende officieren niet of nauwelijks bestraft. De ’blunderende’ aanklagers werken nog steeds bij het OM: sommige werken nu zelfs als advocaat-generaal (officier in hoger beroep). „Maar dat hoeft géén promotie te betekenen”, benadrukt OM-topman Harm Brouwer. „Een senior officier van justitie heeft precies dezelfde rang als een advocaat-generaal. Het gaat dus om een horizontale carrièrestap.” Welke disciplinaire maatregelen er wel zijn opgelegd, wil hij niet zeggen.

Het wetenschappelijk bureau van het Openbaar Ministerie gaat de negentig rechtszaken van Zembla nu onderzoeken. Brouwer wil de uitkomsten bespreken met de redactie van het programma. Zembla-journalist Jos van Dongen is blij met het onderzoek en gaat het gesprek met Brouwer graag aan.

Volgens Brouwer kloppen de voorbeelden in de uitzending van Zembla niet. „In de zaak-Prins bijvoorbeeld, heeft het hof in hoger beroep geoordeeld dat er sprake was van een eerlijk proces, en dat het OM níet doelbewust stukken heeft achtergehouden. Zembla wekt die suggestie wel.”

In de lijst van negentig rechtszaken staan bovendien fouten, aldus Brouwer. „Ik ben al door acht officieren gebeld die op die lijst aan een zaak worden gekoppeld die ze nooit hebben gedaan.”

Natuurlijk maakt het OM ook fouten, erkent Brouwer. Maar hij vindt dat de media te snel van ’blunders’ spreken. Het Openbaar Ministerie zoekt, in de strijd tegen criminaliteit, soms de grenzen van de wet op, legt Brouwer uit. Uiteindelijk worden die grenzen door de rechter gesteld. Als de officier en de rechter het in die juridische discussie niet eens zijn, is dat dan een blunder van de officier?

Gisteren werd bekend dat het OM terecht geklaagd heeft bij de Raad voor de Journalistiek over een artikel in Vrij Nederland, waarin ongeveer hetzelfde werd beweerd als afgelopen weekeinde in de Zembla-uitzending.