OM rolde vorig jaar 1400 criminele bendes op, het topje van de ijsberg
Enkele duizenden aangiften of meldingen van veel voorkomende criminaliteit worden niet door het Openbaar Ministerie opgepakt, terwijl er bij die zaken wel degelijk sprake is van een kansrijke opsporing en vervolging.
Dat meldt het Openbaar Ministerie in het jaarverslag over 2017. Alhoewel uit de cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat de criminaliteit in Nederland daalt, en op basis van die cijfers Nederland dus steeds veiliger wordt, is het OM niet tevreden. Er blijven nog te veel zaken liggen. Reden: er is zowel kwantitatief als kwalitatief te weinig capaciteit bij de opsporing.
Daarvan is niet alleen sprake bij de delicten die spontaan bij de politie worden gemeld, de zogeheten brengcriminaliteit, maar ook bij de misdaad waarvoor politie en OM zelf op pad moeten, de haalcriminaliteit. Bij deze laatste vorm - gedacht moet worden aan grootschalige witwaspraktijken en drugshandel - volstaat af en toe slechts een 'korte klap'. Daarmee wordt bedoeld dat lang niet alles uit de kast wordt gehaald om criminelen op te pakken. Het OM heeft ook nadrukkelijk het idee op dit moment slechts een gering deel van de georganiseerde misdaad in beeld te hebben.
Minimumnorm
Het is zeker niet allemaal kommer en kwel. Vorig jaar heeft het OM op veel terreinen de norm gehaald of zelfs beter dan de afspraak gescoord. Samen met de politie zijn 1361 criminele samenwerkingsverbanden aangepakt en dat zijn er 411 meer dan de afgesproken minimumnorm.
In het verleden werden de inspanning van het OM altijd getoetst aan het aantal strafdossiers dat de acties opleverde. Die tijd is voorbij. Wil je tot een betere beoordeling van de prestaties komen, dan moet ook meegeteld worden hoeveel tijd gaat zitten in bijvoorbeeld het verstoren van criminele handelingen of het bijstaan van opsporingsdiensten van andere landen.
Vorig jaar is voor 221 miljoen euro aan crimineel vermogen via de rechter afgepakt. Het Openbaar Ministerie heeft zelf de bevoegdheid een transactie af te spreken. Drie Rotterdamse dochterbedrijven van telecomprovider Telia Company hebben een transactie geaccepteerd van 274 miljoen dollar. De bedrijven werden op de korrel genomen voor omkoping en valsheid in geschrifte.
Deze strafbare feiten dateren uit de periode 2007 tot en met 2010. Er werden destijds steekpenningen betaald aan de oudste dochter van de toen zittende president van Oezbekistan. De transactie is meer dan het afkopen van vervolging. Verdachten moeten schuld erkennen, meewerken aan het onderzoek en aantonen maatregelen te nemen om herhaling te voorkomen.
Lees ook: Kwart minder Nederlanders slachtoffer van een delict
De Nederlander is ook vorig jaar minder vaak het slachtoffer geworden van gewelds- of vermogensdelicten. Sinds 2012 is het slachtofferschap met 23 procent afgenomen, zo blijkt uit de jaarlijkse steekproef naar het gevoel van veiligheid onder de Nederlanders ouder dan 15 jaar.
