'Oh jee, ze rijden me hartstikke dood!'

Laten we met het goede nieuws beginnen. Wilma Witsiers wérkt weer. Als boswachter bij Natuurmonumenten bekommert ze zich om de Brabantse Kampina. Ze durft weer mensen aan te spreken, geeft uitleg over heideflora en de dieren die hier doorheen kruipen. En ja, ze gaat ook weer in haar fourwheeldrive de schemer in, op zoek naar stropers.

Maar er is ook een andere kant. Witsiers heeft gordijnen genomen in de achterkamer, omdat ze het gevoel had dat ze vanuit de tuin bespied werd. Ze neemt de vaste telefoon niet meer op, uit angst voor stalking. Drukke plekken als het winkelcentrum worden haar al snel te veel. En die pijn. Voortdurend zeurt haar rechterarm. Daarmee kan ze nog amper kracht zetten.

Witsiers stond op 8 maart 2015 met vier collega's op een zandpad in Lactaria, een bosperceel tussen Overloon en Stevensbeek. Ze werkte toen nog als toezichthouder bij het Brabants Landschap. Er waren die afgelopen periode veel klachten binnen gekomen over crossende motoren in het natuurgebied.

Moto verte, noemen ze dat verschijnsel in Frankrijk, maar daar is tenminste ruimte voor een ritje offroad. In Nederland amper. Daarom zoeken de crossers heimelijk beschermde natuurgebieden op, het liefst met veel kilometers rul zand.

Tekst loopt door onder afbeelding.

Onaantastbaar

Want wie kan ze wat maken? Als ze politie zien of de boswachter, keren ze gewoon om en geven gas. Met al die beschermende kleding, een helm op en een kenteken vol modder, zijn ze onherkenbaar. Onaantastbaar voelen ze zich. En juist daarom wil boswachter Witsiers haar verhaal eens vertellen. Voor één keer.

"Met dat illegale gecross beschadigen de motorrijders het landschap", zegt Witsiers. "Maar ze verstoren ook de rust die dieren nodig hebben. Ze rijden gewoon óver de dassenburchten heen: dan hebben ze weer een heuveltje."

Het gecross is ook levensgevaarlijk voor mensen, letterlijk. "In onze natuurgebieden wordt gerecreëerd. Mensen zwerven gedachteloos over de paden, laten hun hond uit, spelen verstoppertje met hun kinderen. En dan komen daar opeens over datzelfde pad motorcrossers voorbij met een vaart van 80 kilometer per uur. Iedereen weet dat dit onverantwoord is, én strafbaar."

Ze had voor die beruchte achtste maart al motorrijders aangesproken, op de hei en in het bos, maar ook daarbuiten bij evenementen om hun te wijzen op het gevaar van het illegaal gecross. Boerenjongens waren het soms, of jonge mannen uit het woonwagenkamp, maar ze ontmoette ook crossende artsen. Jaja, was het steeds, maar het gejakker ging door.

Tekst loopt door onder afbeelding.

Fuik

Er waren hardere maatregelen nodig, en daarom besloot Witsiers met vier andere buitengewoon opsporingsambtenaren (boa's) een fuik op te zetten. In een vooraf vastgesteld draaiboek waren zorgvuldig de spelregels van de actie vastgesteld.

Halverwege het bospad in Lactaria zetten ze als waarschuwing langs de kant een witte Isuzu pick-uptruck. Daarmee ook zou het pad worden afgesloten als de crossers gepasseerd waren. Daarna stonden de drie boa's op het pad, achter elkaar, met een stopbordje in hun hand. Weer dáárachter blokkeerde de tweede terreinwagen de route.

"We hoorden ze aankomen", vertelt Witsiers. "Ze stoven langs de eerste auto, namen geen gas terug, negeerde het stopteken van de collega die op afstand voor me stond, en kwamen toen als een waaier op me af. Ik had niet eens de tijd om weg te springen." 'Oh jee, ze rijden me hartstikke dood!', was haar laatste gedachte.

De eerste motor suisde langs haar heen, de tweede raakte Witsiers vol op haar uitgestoken arm. "Dat ging zo hard! Ik tolde, lag op de grond." Hij is er helemaal af!, riep ze. Daarna ging het licht bij haar uit, en weer aan, en weer uit. In het zand hoorde ze hoe de mannen op haar collega's scholden, er kwamen er steeds meer bij, en de toon werd agressiever, ook toen de politie aanwezig was.

Geen enkel woord van spijt of medelijden heeft ze gehoord, enkel verwijten. Hoe hadden ze het in hun hoofd gehaald het pad te blokkeren? Wat als hier een kind had gelopen, dacht ze nog helder.

Na drie kwartier kwam de ambulance die Witsiers zwaargewond naar het ziekenhuis vervoerde. Ze werd geopereerd aan de gecompliceerde spiraalbreuk in haar bovenarm. Een metalen plaat met acht schroeven stabiliseert sindsdien het bot, en zorgt voor een blijvende pijn.

Tekst loopt door onder afbeelding.

Strafblad

Justitie heeft de drie crossers vervolgd, maar óók Witsiers is als verdachte verhoord. De crossers hadden aangifte gedaan van mishandeling, omdat zij moedwillig met haar spiegelei een motorrijder ten val zou hebben gebracht. "Een jaar heb ik in de angst geleefd dat ik voor de rechter moest verschijnen", zegt ze.

"Een jaar lang kon ik over niets anders praten, het heeft me bijna mijn huwelijk gekost." Tot ze een brief kreeg van justitie dat háár zaak geseponeerd was. Alleen de crossers moesten voor de rechter verschijnen.

Op 16 maart 2016 eiste de officier van justitie 60 uur werkstraf, een rijontzegging van zes maanden en een boete van 90 euro tegen de motorcrosser die Witsiers aanreed. Maar de rechtbank kwam tot een aanzienlijk milder vonnis. Deze veroordeelde de crosser slechts tot geldboetes van in totaal 590 euro en een voorwaardelijke rijontzegging van zes maanden.

De man had weliswaar 'onvoorzichtig' gereden, maar werd vrijgesproken van mishandeling. De rechtbank woog zwaar mee dat de controleplaats en de manier waarop Witsiers en haar collega's de fuik uitvoerden, gevaarlijke situaties konden opleveren. Zo hadden de boa's bijvoorbeeld geen opvallende hesjes gedragen. Ook Witsiers had zich daarmee in de ogen van de rechter onverantwoordelijk gedragen.

Het lijkt de omgekeerde wereld, maar dat zal Witsiers niet hardop zeggen. "Ik ben vooral verheugd dat deze crossers nu een strafblad hebben." Met ondersteuning van Slachtofferhulp en haar werkgever Brabants Landschap is ze met haar arm in een mitella al snel weer rondjes op de heide en in het bos gaan maken. "Als je van het paard valt, moet je er snel weer op klimmen", zegt ze.

Waarschuwing

Witsiers is niet kwaad meer op de daders, maar de angst blijft, en de verontwaardiging dat er nog steeds wildcrossers door Brabant gieren. Ook deze lente weer. Vandaar haar verhaal, zegt ze, één keer, als waarschuwing. En wie niet zal luisteren, vindt opnieuw de boswachter op zijn pad. Ditmaal met een fluorescerend hesje aan.

Politie moet weer naar het buitengebied

Met het wegvallen van de veldpolitie bij de reorganisatie in 1992 verdween de controle in het buitengebied. De stroperij nam toe, en sinds vijf jaar ook het aantal dumpingen van drugsafval en illegale crosspartijen. Buitengewoon opsporingsambtenaren (boa's), meestal boswachters met een opsporingsbevoegdheid, probeerden al die tijd het gat dat de politie liet vallen te dichten.

Steeds vaker blijkt echter dat die taak voor hen te zwaar is. Ze zijn niet opgewassen tegen de nachtelijke activiteiten van de georganiseerde misdaad en de brutaliteit van de crossers. De politie gaat hen daarom weer assisteren. Boa's als Wilma Witsiers houden voortaan alleen nog controles in het bijzijn van politiemensen. Ook worden er hulpmiddelen ingezet als kabels en netten. Zeer tegen de zin van de crossers, die dit 'gevaarlijk' vinden.