Oekraïners in Nederland zijn vóór

Hoeveel Oekraïners wonen hier?

Precieze cijfers heeft eigenlijk niemand. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek wonen er 3783 Oekraïners in Nederland, maar het CBS heeft alleen cijfers vanaf 1996, omdat daarvoor veel mensen met een paspoort van de Sovjet-Unie kwamen en de Oekraïense staat 'nog niet zo goed georganiseerd was', aldus de woordvoerder.

Ook de Oekraïense ambassade in Den Haag kan geen uitsluitsel bieden, vertelt woordvoerder Joeri Zakhartsjoek: "Het is tegenwoordig niet zoals in de Sovjet-tijd, toen iedereen zich moest registreren. Het enige cijfer dat we hebben is het aantal Oekraïners dat zich vrijwillig bij ons geregistreerd heeft: 1300. Zij staan ingeschreven omdat ze bijvoorbeeld willen stemmen als er verkiezingen zijn in Oekraïne."

Een schatting geven, durft hij niet. "Het kunnen er vijfduizend zijn, maar ook tienduizend. Wat ik wel weet is dat Nederland geen bijzonder populaire bestemming is voor Oekraïners, zoals Canada of Israël dat wel zijn."

Hoe is de groep opgebouwd?

Ook hierover bestaan geen harde feiten. Een paar dingen vallen echter wel op als je de gemeenschap bekijkt. Zo zijn er bijvoorbeeld veel vrouwen bij. Volgens de gegevens van het CBS is bijna tweederde vrouw.

Voorzitter van de stichting Oekraïners in Nederland Mykhaylo Khrystenko beaamt dit. Ongeveer een derde van de Oekraïners in Nederland komt vanwege een huwelijk, denkt hij. "Niet per se postorderbruiden, maar die zullen er ook bij zijn. Vaak trouwt een Nederlandse man met een Oekraïense, en volgen zijn vrienden zijn voorbeeld."

Ook zijn er veel hoogopgeleide arbeidsmigranten, ongeveer een derde van de groep, denkt Khrystenko. "In Eindhoven zitten de hightech mensen, ze werken vooral bij ASML en Philips. In Amsterdam zitten de IT-ers, zoals ik. Dan zijn er nog studenten, ongeveer twintig procent, van wie veel in Groningen wonen. De rest is illegaal. Zij zitten vermoedelijk in het Westland."

Hoe georganiseerd zijn ze?

De groep is eigenlijk altijd heel versnipperd geweest. Er is niet één organisatie, maar verschillende kleine organisaties, en veel kleine vrienden- en dansgroepen. Pas sinds de revolutie van 2014 en de oorlog die erop volgde, kruipen deze naar elkaar toe.

"Vroeger werden de enige echte organisaties van Oekraïners in Nederland vooral door Nederlanders gerund", legt Ad Merks uit. Hij is voorzitter van het Platform Nederland-Oekraïne, een organisatie die al 21 jaar bestaat en ieder kwartaal een blad uitgeeft. Zijn bestuur en de vijfhonderd abonnees zijn merendeel Nederlands, vertelt hij. "Mensen die zakendoen met Oekraïne, mensen van humanitaire organisaties of die met een Oekraïense getrouwd zijn. Oekraïners organiseerden zichzelf eigenlijk niet echt. Dat zijn pas gaan doen sinds de oorlog."

Oorlog verbroedert, en ook in Nederland zijn de Oekraïners elkaar meer gaan opzoeken. Het succes van de stichting Oekraïners in Nederland is hier een voorbeeld van. Deze werd twee jaar geleden opgericht om goederen en geld op te halen voor hulp aan Oekraïners. Khrystenko: "Nu hebben we op Facebook 1200 volgers, organiseren we evenementen en hebben drie weekendscholen opgericht, in Groningen, Eindhoven en Amsterdam. Daar leren vrijwilligers ongeveer vijftig kinderen Oekraïense taal en cultuur. Hoe dit kan? Vroeger voelden Oekraïners in Nederland zich meer Sovjetburger, nu zijn ze echt Oekraïner."

Zijn stichting is niet de enige die Oekraïners via Facebook bij elkaar brengt. Er zijn verschillende facebookgroepen waar Oekraïners praten over de situatie in hun land, of die culturele avonden, en dansfeesten organiseren, bijvoorbeeld Brand New Ukraine (830 likes) en Maidan NL (1280 leden). Met het oog op het referendum mengen deze groepen zich ook in de campagne en organiseren lezingen om de Nederlandse bevolking te informeren over Oekraïne.

Hoe denkt de Oekraïense gemeenschap over het verdrag?

Als je naar de uitingen van de verschillende organisaties, facebookgroepen en stichtingen kijkt valt het op dat ze allemaal vóór het verdrag zijn. Sterker nog: in verschillende facebookpagina's van organisaties wordt in harde bewoordingen gesproken over mensen die tegen zijn. Tegenstanders laten zich in de meeste groepen eigenlijk niet horen.

Dit heeft ook Ad Merks ondervonden. Hij is op zoek gegaan naar Oekraïners die tegen zijn, maar heeft er nog niet één gevonden.

Maar betekent dit dat dat er geen echt geen Oekraïners in Nederland zijn die tegen zijn? Dat is onwaarschijnlijk. Het lijkt er alleen op dat zij niet bij de Oekraïense gemeenschap zijn aangesloten. Dit is niet vreemd: de verschillende groepen zijn door vaderlandsliefde bijeen gekomen. Of zoals Khrystenko het verwoordt: "Tegen het verdrag zijn is een klap in het gezicht van onze landgenoten die vechten voor de Europese normen en waarden."

Omdat het woord Oekraïner tegenwoordig met veel trots wordt uitgedragen en is het daarnaast voor pro-Russische Oekraïners besmet geraakt. Pro-Russische Oekraïners zullen misschien niet uitdragen dat de Oekraïens zijn. Hierdoor zijn ze nog moeilijker te vinden.

undefined