Nu het dreigt te verdwijnen, houdt Tilburg ineens van zijn 'zwarte doos'

Tientallen jaren gold het stadskantoor, ook wel bekend als 'de zwarte doos', als één van de lelijkste gebouwen van Tilburg. Maar nu er een verbouwingsplan ligt waarbij het kantoor een totale metamorfose zal ondergaan, klinken er protesten.

"Mensen gaan nu ineens de waarde inzien van dit gebouw", zegt woordvoerder David Chapman van de gemeente Tilburg. Dat gebeurt vaker met naoorlogse architectuur: verguisd tot het uit het straatbeeld dreigt te verdwijnen.

Het met zwart graniet beklede stadskantoor uit 1971 biedt een bijzondere aanblik in het centrum. Alleen al door het contrast met het ernaast gelegen witte paleis dat koning Willem II in 1847 liet bouwen. Hij stierf in 1849, enkele weken voordat het paleis klaar was. Bruidegom en bruid worden de zwarte doos en het paleis (gebruikt voor trouwerijen) ook genoemd. Tegen het donkere decor van het stadskantoor kan het paleisje des te uitbundiger stralen. Precies wat het Rotterdamse architectenbureau Kraaijvanger destijds voor ogen stond. Dit 'unieke ensemble' dreigt verloren te gaan, zegt architect Hans Goverde van Kraaijvanger.

In de directe omgeving staat meer bijzondere architectuur: het kantongerecht, ontworpen door Jos Bedaux, de schouwburg van Bijvoet en Holt en de 'Kattenrug' (een over de weg gebouwde woonflat) van Van den Broek en Bakema. Bij elkaar illustreren ze volgens Goverde de naoorlogse geschiedenis van Tilburg.

Het had voor de hand gelegen dat Kraaijvanger de verbouwing van het verouderde stadskantoor op zich had genomen. Maar bij de verplichte Europese aanbesteding viel het bureau buiten de boot. Het Limburgse bureau DeDrie, dat de opdracht binnenhaalde, wil het gebouw tot op het skelet strippen. Als dit doorgaat staat er straks geen voornaam zwart gebouw meer, maar een nogal doorsnee kantoortoren met veel glas en winkels in de plint, waar het paleis dan tegenaan geplakt zal zitten.

Zover is het nog niet, benadrukt architect Ger Rosier van DeDrie. "Het is een voorlopig ontwerp. Er zijn discussies in de stad en we bekijken in hoeverre je moet en kúnt teruggrijpen op de beeldtaal van Kraaijvanger." Het terugplaatsen van de karakteristieke zwarte gevelplaten is volgens hem geen optie.

Goverde erkent dat het niet zal meevallen om het karakter van het oorspronkelijke ontwerp te evenaren. "Uiteraard moet dit gebouw aangepast worden aan de eisen van deze tijd. Maar zoals je een oude Citroën DS opknapt, zo kun je dat ook met een gebouw doen. Je zet er een nieuwe motor in, maar het moet er wel blijven uitzien als een snoek."

undefined