Nooit eerder verstoring herdenking
amsterdam – De verstoring en kortstondige paniek tijdens de nationale herdenking van oorlogslachtoffers op de Dam in Amsterdam van dinsdagavond was een unicum.
Volgens David Barnouw van het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD) was er nooit eerder sprake van ’dit soort incidenten en paniek’ tijdens de nationale herdenking, die sinds 1945 wordt gehouden.
Volgens Uri Rosenthal, bestuursvoorzitter van het Instituut voor Veiligheids- en Crisismanagement, neemt het risicoprofiel toe van grote evenementen met een hoge nationale symboliek, zoals Koninginnedag en 4 mei. „Ik kan het helaas niet anders zeggen. In een samenleving waarin gestoorde en verwarde types rondlopen, kan het voorkomen dat zo’n eenling door geschreeuw een kettingsreactie teweegbrengt. Honderd procent veiligheid bestaat nu eenmaal niet.”
Enkele tientallen mensen raakten gewond tijdens de paniek bij de Dodenherdenking dinsdagavond op de Dam; 63 van hen werden op een eerste hulppost behandeld. Een 39-jarige man werd meteen na het incident aangehouden. De man schreeuwde onverstaanbare teksten tijdens de twee minuten stilte, waardoor het publiek in paniek raakte.
De amokmaker is een in Amsterdam geboren Nederlander. Volgens de Amsterdamse korpschef Welten is de man diverse malen veroordeeld voor onder meer geweldsmisdrijven en drugshandel. Hij zag er uit als een orthodoxe jood.
De koninklijke familie werd via een nabijgelegen poortje naar een veilige plaats gebracht en keerde al na enkele minuten terug. Koningin Beatrix besloot volgens Welten zelf om door te gaan met de herdenking.
De Amsterdamse korpschef vindt het te vroeg om te zeggen dat de veiligheidsmaatregelen op de Dam voortaan moeten worden aangescherpt. De Dam is nu voor iedereen toegankelijk. „Het is maar zeer de vraag of extra maatregelen daarbij passen”, aldus Welten.
De Groninger sociaal psycholoog Hans van de Sande vindt dat de media een rol spelen bij vergroting van het onveiligheidsgevoel van burgers. „Journalisten schrijven graag en veel over veiligheidsmaatregelen bij grote evenementen. Dat vergroot het gevoel van onveiligheid. Als de media gaan schrijven over sluipschutters op daken, dan gaan mensen al niet met een prettig gevoel naar zo’n evenement. Als er dan vervolgens iets gebeurt dat zij niet direct kunnen begrijpen, dan vind ik het niet zo gek dat ze gaan rennen.”
