Nog even en de datacenters raken van stroom verstoken
Het stroomnetwerk kan de groeiende vraag naar elektriciteit amper aan. Dat brengt de digitale koppositie van Nederland in gevaar.
Datacenters, ze schieten als paddenstoelen uit de grond. En net als schimmels en zwammen staan datacenters het liefst dicht bij elkaar. Dat zorgt voor een probleem: de Nederlandse stroominfrastructuur kan de concentratie van al die elektriciteitsslurpers niet aan. Nog even en op sommige plekken kan de elektriciteit niet meer geleverd worden, en dat heeft gevolgen voor de Nederlandse digitale economie.
Daarvoor waarschuwt de branchevereniging voor datacenters, de Dutch Datacenter Association (DDA). Volgens directeur Stijn Grove staat de groei van de Nederlandse economie onder druk door de beperkte stroomcapaciteit op sommige essentiële plekken. "Alles gebeurt tegenwoordig online. Zowel onze samenleving als economie draait op internet. En alles wat we online doen, loopt via datacenters. Dat hebben we in Nederland mooi geregeld, alleen het tempo waarmee we groeien kan ons stroomnetwerk niet aan."
Han Slootweg, hoogleraar elektriciteitsvoorziening aan de TU Eindhoven erkent dat er op specifieke plaatsen problemen ontstaan. "Soms gaan de ontwikkelingen zo snel dat het elektriciteitsnet ze niet kan bijhouden. Uitbreiden van het net kan zomaar vijf tot tien jaar duren terwijl zonneparken, windparken en datacenters in twee of drie jaar uit de grond worden gestampt."
Struikelblok
Struikelblok is de regio Amsterdam, waar belangrijke datacenter-hubs zijn. Bijna zeventig procent van alles datacenters in Nederland staat in Amsterdam. "Op Schiphol-Rijk is de stroom voor de komende vier jaar al 'op', en op de andere clusters zoals Zuidoost en Watergraafsmeer (Science Park) is de nood hoog", zegt Grove die uitlegt waarom spreiden van datacenters over gebieden met voldoende capaciteit op het netwerk niet gebeurt. "Iedere app gebruikt datastromen en dat moet allemaal zo vloeiend mogelijk gebeuren. Over de hele wereld zie je clusters met datacentra ontstaan omdat data zo het snelst onderling uitgewisseld kan worden." Ook bevindt zich in de hoofdstad de Amsterdam Internet Exchange (AMS-IX), een magneet voor datacenters vanwege de snelle verbinding met steden over de hele wereld.
Tekst gaat verder onder de afbeelding
Netbeheerder Alliander geeft toe dat het steeds lastiger wordt om datacenters in de hoofdstad aan te sluiten op het net. "Een datacenter vraagt de gemiddelde stroomcapaciteit van een plaats als Diemen of Zaandam, dat sluit je dus niet zomaar aan. Op dit moment kunnen wij de vraag niet aan", zegt een woordvoerder.
Brandbrief
In een brandbrief aan minister Wiebes van economische zaken en klimaat roept de DDA op met een actieplan te komen. "We zijn nog amper begonnen met de energietransitie en nu zitten gemeenten als Haarlemmermeer al in de knel. Zonder oplossing komt de Nederlandse digitale koppositie in gevaar. Het is niet voor niets dat bedrijven als Oracle (IT) en Netflix (online video) zich onlangs in Amsterdam vestigden met een (hoofd)kantoor. Voor zulke bedrijven is de aanwezigheid van datacenters van groot belang, anders staan er zaken stil", zegt Grove.
Volgens hoogleraar Slootweg zijn de oplossingen echter beperkt. "De wet schrijft voor dat bij het gebruik van het elektriciteitsnet reservemarges aangehouden moeten worden. Dit verbetert de betrouwbaarheid. Je kunt tijdelijk die reserves opofferen tot er een structurele oplossing gerealiseerd is. Ook kunnen vergunningstrajecten voor elektrische infrastructuur verkort worden. Maar dan moet je nog altijd iets bedenken voor het tekort aan mensen, want goed opgeleide technici groeien ook niet aan de boom."
Data-dienstverlener Interxion is er nog net in geslaagd om op Schiphol uit te breiden. Eind 2019 wordt het tiende Amsterdamse datacenter van het Nederlandse bedrijf in gebruik genomen. Met een oppervlakte van 14.400 vierkante meter en circa 26 megawatt aan klantvermogen wordt het een van de 'grote jongens' in de hoofdstad. En een gigantische stroomslurper. Directeur Michel van Assem: "Wij keken alvast vooruit naar de verwachte groei van de markt en hebben hierop geanticipeerd. En ja, weer in Amsterdam. De spaghetti van connectiviteit en het fijnmazige fibernetwerk van hier is onkopieerbaar. Alleen de allergrootsten, zoals Google (Eemshaven), lukt het om buiten Amsterdam te gaan zitten. Maar zij hebben ook dikke lijnen naar hier lopen."
Lees ook: Dertig voetbalvelden aan dataopslag is slechts het begin
Het internetverkeer groeit zo hard dat de vraag naar opslagruimte snel zal verdubbelen.
