column
Noem me mevrouw Nourhussen, Sylvain
Eergisterochtend kreeg ik een bericht: ‘Hij heeft het weer over je.’ Ik had een bijdrage willen leveren aan het 4 mei-debat, omdat ik dacht aan die keer dat ik op die datum tegen achten op een Amsterdams terras zat met mijn broer. Wij waren de enige zwarte mensen, zoals nu wel vaker het geval is binnen de witgewassen Ring.
De muziek was luid, er werden bestellingen geroepen. Mijn broer, zoon van vluchtelingen zonder persoonlijke relatie tot de Tweede Wereldoorlog, vroeg aan de serveerster of de muziek om 8 uur twee minuten uit mocht. Ze keek hem met open mond aan en liep verward weg.
De heer Sylvain Ephimenco
Maar door het berichtje in de ochtend ben ik gedwongen het over de heer Sylvain Ephimenco te hebben. Wat spijtig is, want ik negeer hem graag. Ik vind zijn columns voorspelbaar. Vooral als hij weer een pijnlijke poging doet over racisme te schrijven; zijn conclusies ontstijgen niet het niveau van het gemiddelde reaguursel. Ephimenco verwoordt het eloquent, maar zijn bevindingen komen evengoed neer op kinderachtige omdraaiingen van het kaliber ‘wat je zegt ben je zelf.’ Wie racisme aankaart, wakkert volgens hem alleen maar nóg meer racisme aan. Stelt u zich voor: ‘Dokter, ik heb racisme gekregen van mensen die tegen racisme strijden.’ Op het fenomeen wit privilege kwam Ephimenco deze week met de briljante repliek ‘zwart privilege’. Ja, je verzint het niet. Hij reageerde daarmee op het spraakmakende racismehandboek ‘Hallo witte mensen’ van Anousha Nzume.
En in die krakkemikkige betogen word ik door hem weleens meegenomen. Daar reageer ik nooit op. Na ruim vijf jaar ben ik namelijk moe van de simplistische kniereflexen die in dit land voor argumenten door moeten gaan in wat ‘het racismedebat’ is gaan heten. De niet-aflatende stroom withete reacties van collega’s op ‘Hallo witte mensen’ is daar een treurig voorbeeld van. Vooral de Volkskrant zit erg in de maag met Nzume’s boek: de krant heeft er de afgelopen twee weken bijna dagelijks één of meer boze columns en ingezonden brieven aan gewijd. Het lijkt haast een redactionele lijn. In plaats van dankbaarheid dat een zwarte vrouw de moeite neemt om een racismegids samen te stellen voor witte mensen – ik zou er geen geduld voor hebben –, was er collectieve verontwaardiging: hoe dúrft die vrouw ons iets uit te leggen!
Eigenlijk schreef de heer Ephimenco, zelf ook geen inboorling, eens net zo iets over mij én Sylvana Simons – hij noemt ons merkwaardig genoeg graag in één adem. Deze keer muntte hij het fantasiebegrip ‘defensief racisme’. Dat is volgens hem geen ‘diepgeworteld racisme’, maar enkel begrijpelijke wraak van een groep witte Nederlanders die zich verraden voelen door ‘vrouwen die hier als emigrant of vluchteling uit Suriname (Simons, SN) of Ethiopië (ik, SN) zijn gekomen, hun kansen hebben gekregen en zich nu tegen de ontvangende samenleving lijken te keren door zich als activisten van het antiracisme te gedragen.’
Badinerende bejegeningen
Nu neem ik Sylvain Ephimenco op dit vlak niet serieus. Hij is, net zoals de gekrenkte stukjesschrijvers in de Volkskrant, irrelevant in het racismedossier. Waar ik wel bezwaar tegen maak, zijn zijn badinerende bejegeningen: ‘Lieve collega’, ‘Seada’ en als laatste dieptepunt was er eergisteren ‘onze eigen zwarte Seada Nourhussen.’ U zou daaruit kunnen concluderen dat we elkaar kennen; dat is niet zo.
Dus meneer Ephimenco, wij dienen elkaar niet te tutoyeren, met de voornaam of met lieflijke aanheffen aan te spreken alsof we met elkaar geknikkerd hebben. Schrijf zo vaak over mij als u wil, maar noem me dan bij mijn naam: mevrouw Nourhussen.
Lees hier de column van Sylvain Ephimenco: Het zwarte privilege van Anousha Nzume
