Nieuwe Afghaanse martelaren in Iran
Zo hier en daar hoorde ik weleens wat. Van de Afghaanse schoenmaker die in onze wijk opereert vanuit zijn aftandse gele volkswagenbusje bijvoorbeeld. Of van de dwaze Golam, afkomstig uit Kaboel, die op zijn continu toetergeluiden voortbrengende veelkleurige fiets gezeten, regelmatig aan de deur komt om te vragen of hij klusjes in de tuin kan doen. Tussen neus en lippen door spraken zij over die broer, oom of achterneef die naar Irak trok om sjiitische heiligdommen te verdedigen. Of naar Syrië om te vechten met het leger van Irans bondgenoot president Assad tegen rebellen en Islamitische Staat.
Aanvankelijk brachten Iraanse media weinig naar buiten over hun strijders in Irak en Syrië maar toen er steeds meer doden vielen, werd er langzamerhand wel verslag gedaan van de begrafenissen. Van Iraanse maar ook zeker van Afghaanse strijders.
De Afghanen vormen een kwetsbare groep in Iran. Volgens statistieken van de regering zouden er nu nog zo'n drie miljoen Afghanen in de islamitische republiek wonen. Vaak hebben ze geen verblijfsvergunning en nauwelijks toekomstperspectief. Veel landgenoten zijn in het verleden al teruggestuurd naar Afghanistan. Degenen die konden blijven, verrichten voor weinig geld zwaar werk. Waardering hiervoor blijft echter uit. Het is beslist niet overdreven om Afghanen in Iran als tweederangs burgers te betitelen.
Volgens berichten van familie en kennissen wordt er door de Afghaanse strijders gevochten voor beduidend meer geld dan ze ooit in het gewone leven zouden kunnen verdienen, soms in combinatie met visa of andere voorrechten. De Iraanse autoriteiten houden echter vol dat de Afghaanse strijders niet worden betaald maar vrijwillig zouden gaan vechten om religieuze redenen.
Bovendien krijgen ze de gelegenheid hun niet te benijden positie van tweederangs burger te verruilen voor die van 'verdediger van sjiitische heiligdommen' of simpelweg die van oorlogsheld. Door Afghaanse, Pakistaanse en andere sjiitische strijders te mobiliseren, beperkt Teheran in ieder geval niet allleen het aantal Iraanse doden, maar wordt er tegelijkertijd een multinationale sjiitische strijdkracht getraind die in principe overal en altijd inzetbaar is.
Maar veel van die strijders keren terug in een lijkzak en laten vrouw en kinderen achter. Zij vormen zo een nieuwe groep martelaren. In Iran zijn dit naast Iraniërs dus opvallend veel Afghanen.
Zoals de familieleden van 'gewone' martelaren van de oorlog tegen Irak (1980-1988) nog steeds bepaalde privileges genieten - toegang tot de staatsuniversiteiten zonder hiervoor examen te hoeven doen bijvoorbeeld - moest er ook iets worden gedaan om de nabestaanden van de Afghaanse martelaren te helpen en te eren. In de staatsmedia worden ze in ieder geval bejubeld en ook gelinkt aan de 'oude' martelaren uit de jaren tachtig. Met dat eren zit het dus wel goed. Maar praktische hulp bleef tot voor kort uit.
Een van Irans rijkste religieuze organisaties, Astan Quds Razavi genaamd, wilde deze praktische hulp wel bieden en bedacht dat het een goed idee zou zijn een wooncomplex gratis ter beschikking te stellen aan de Afghaanse weduwes en hun kinderen. Onlangs vond de opening van het 26 apartementen tellende gebouw plaats in Bagher Shahr, een buitenwijk van Teheran. De sleutels van de appartementen werden tijdens de ceremonie overhandigd aan de nabestaanden. Op iedere sleutel stond naast het huisnummer ook de naam van de omgekomen strijder.
De lege appartementen waren versierd met gele vlaggen van de Fatemiyoenbrigade, de afdeling van Afghaanse strijders die zouden zijn gerecruteerd door de Revolutionaire Garde, Irans eliteleger.
Lekker wonen zonder huur of hypotheek. Het klinkt allemaal erg mooi en het is vast goed bedoeld maar voor dit gratis wonen hebben de nieuwe martelarenfamilies wel een torenhoge prijs betaald.
undefined
