'Nekklem is prima, mits goed uitgevoerd'

Moet de nekklem in Nederland net als in New York verboden worden? Naar aanleiding van de dood van Mitch Henriquez - die bijna twee weken geleden overleed na een hardhandige arrestatie in Den Haag - stelt de Inspectie veiligheid en justitie een onderzoek in.

Wat is een nekklem eigenlijk?

Allereerst moet een onderscheid worden gemaakt tussen een wurggreep en een nekklem. De twee termen worden vaak door elkaar gebruikt.

Een wurggreep is erop gericht om iemand het bewustzijn te laten verliezen, legt judoka Elco van der Geest uit. "Dit kan simpel gezegd door de bloedtoevoer naar de hersenen af te sluiten, of door de luchtpijp dicht te drukken." Een nekklem daarentegen oefent druk uit op de gewrichten, duwt het hoofd van de romp af. Een volledig uitgevoerde nekklem is gericht op het breken van de nek, maar dat is volgens Van der Geest bijna niet te doen.

Hoe gevaarlijk zijn zulke grepen?

Niet, zegt Van der Geest. "Liever een wurggreep dan een slag op iemands hoofd. Een klap is veel lastiger om te reguleren en dus risicovoller." Maar, zegt hij, "wanneer de politie vraagt om weg te gaan, hoor je dit op te volgen. Vervelend gedrag heeft ook vervelende gevolgen."

Krishna Gopal, die agenten traint in zelfverdediging, vindt de wurggreep levensgevaarlijk."In de judosport is een verwurging mogelijk omdat er spelregels zijn. In de praktijk worstelt en spartelt de verdachte om lucht te kunnen krijgen. Dit kan door de agent gezien worden als weerstand, waardoor de druk wordt opgevoerd. Hierdoor kan iemand overlijden, zoals nu blijkt."

Gopal is wel voor de nekklem: "Wanneer je het hoofd vastzet tegen de schouder, kan de verdachte nog ademen en praten, maar niet meer bewegen. Dat lijkt mij het uiteindelijke doel, zonder geweld."

Moet in Nederland een verbod op zulke grepen worden ingevoerd?

Een greep is een goede manier om iemand te overmeesteren, zegt Van der Geest. "Als iemand bewusteloos raakt, is de weerstand weg en kun je de verdachte vervoeren."

Gopal is kritisch op het politiebeleid. "Nu worden verdachten naar de grond gewerkt. Dit zorgt voor onnodig geweld en letsel." Hij leidt agenten op om de nekklem op de juiste wijze toe te passen zodat verdachten staand geboeid kunnen worden.

undefined

Vier andere gevallen

1996: Een gedetineerde in Rotterdam is vermoedelijk gestikt na een nekklem van het personeel. De rijksrecherche acht de man zelf schuldig vanwege zijn felle verzet. 2007: Op het Haagse Beatstad Festival overlijdt een jongen na een nekklem. Drie beveiligers krijgen tien maanden wegens zware mishandeling. 2011: Een arrestant wordt in Beverwijk met een nekklem tegen de grond gewerkt. In de cel moet hij gereanimeerd worden, hij overlijdt in een ambulance. Onderzoekt wijst hartfalen aan als oorzaak.

2013: De politie past een nekklem toe op een jongen in Amsterdam die in een psychose is geraakt. Hij overlijdt door zuurstofgebrek. Agenten handelden volgens de richtlijnen en gaan vrijuit.

undefined