Neerschieten, die drone!

CAROLIEN OMIDI

Maandag klonken er harde schoten in het centrum van Teheran. Was er een bank beroofd? Een zelfmoordterrorist gespot? Of een winkeldief misschien?

Nee: er was een drone gesignaleerd die onbeschaamd in het luchtruim boven het centrum van de Iraanse hoofdstad zweefde. En laat dit nou net een no-fly zone zijn. Niet voor niets want eronder bevinden zich allerlei overheidsgebouwen, zoals het kantoor van geestelijk leider ayatollah Khamenei en ook dat van president Rohani. Toen luchtafweertroepen de drone in het vizier kregen, twijfelden ze dan ook geen moment en begonnen onmiddellijk op het onbemande luchtvaartuig te schieten.

Daarna volgden tegengestelde berichten van de Revolutionaire Garde, het Iraanse eliteleger, en de gouverneur van Teheran over de vraag of de drone nu was neergehaald of was ontsnapt. Later werd duidelijk dat er sprake was van het tweede scenario, wat toch wel jammer want minder sensationeel was.

Wel werd al snel duidelijk dat het ging om een klein exemplaar met camera dat toebehoorde aan een Iraanse media-organisatie. Het was nog net geen modelletje dat je aantreft in de speelgoedwinkel. Niets militairs in ieder geval. Een Iraanse legercommandant zei dat het ging om een zogenaamde quadkopter, die meestal gebruikt wordt om te filmen.

Het is al de tweede keer in korte tijd dat een drone, aangestuurd door staatsmedia, in de lucht is beschoten. Vorige maand gebeurde dat ook in hetzelfde gebied. De drone in kwestie maakte toen filmopnamen van het vrijdaggebed. Het filmteam had alle benodigde vergunningen maar realiseerde zich niet dat er een no-fly zone gold. Men liet de drone onbedoeld veel te dicht bij de kantoren van de geestelijk leider en president Rohani vliegen. Neerschieten dus, dat ding!

Achteraf bleek de schietactie totaal overbodig. Maar de Iraanse autoriteiten zijn erg wantrouwend als het om drones gaat en dat is best begrijpelijk. Het gaat er immers niet altijd zo onschuldig aan toe. In 2011 wist Iran een Amerikaanse spionagedrone, met de weinig inspirerende naam RQ-170, neer te halen. Het ding kwam via Afghanistan het Iraanse luchtruim binnen, waarschijnlijk om militaire en nucleaire faciliteiten in kaart te brengen. En hoe de Verenigde Staten ook smeekten, Teheran weigerde de drone terug te geven. Iraanse techneuten gebruikten de neergehaalde Amerikaanse drone om een eigen kopie te maken. Dat lukte, tot volle tevredenheid van Irans Opperste Leider Khamenei. Die liet weten dat de dag waarop hij de replica goed zag functioneren 'onvergetelijk' voor hem was.

Iran claimde een jaar later opnieuw een Amerikaanse spionagedrone neergehaald te hebben, de US Scan Eagle. De Amerikaanse regering ontkende dit met klem maar niet veel later bleek Iran een perfecte replica te bezitten, die de naam Yasir kreeg.

Amerikaanse functionarissen riepen dat Iran codes en technische geheimen van hun drone toch niet zou achterhalen. De Iraniërs beweerden dat het hen wel was gelukt. Dat is niet ondenkbaar want Iran heeft een van de oudste drone-ontwikkelingsprogramma's ter wereld. Dit programma was al in de jaren tachtig van de vorige eeuw opgestart, tijdens de oorlog tegen Irak. Door de jaren heen heeft de islamitische republiek ondanks internationale sancties een veelkleurige collectie opgebouwd van verschillende drones met namen als de Abadil, de Mohajer,de Fotros en de Karrar. Dat klinkt toch net even anders dan de RQ-170.

Iran heeft drones onder meer gebruikt om Amerikaanse marineschepen in de Perzische Golf in de gaten te houden. Ook zijn ze gespot boven Syrisch oorlogsgebied. En ze moeten natuurlijk ook een afschrikwekkende functie vervullen, vooral bij grote vijand Israël. De drone geldt immers als militair statussymbool. In Iraanse militaire parades neemt ze tegenwoordig vaak de plaats van de lange-afstandsraket in.

Voor degene die niet dol is op militair machtsvertoon, biedt de recreatiedrone uitkomst. Lekker spelen met je eigen onbemande luchtvaartuigje. Wel uitkijken waar. Er kan immers geschoten worden!

undefined

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden