Nederlandse militairen weer snel aan de bak
Defensie moet weer leren vechten. Dat is boodschap van de toekomstvisie die minister Jeanine Hennis (VVD) gisteren aan de Kamer stuurde. Het extra geld dat het kabinet op Prinsjesdag voor de strijdkrachten gaat uittrekken is bestemd voor munitie en reserveonderdelen. Daarmee kunnen militairen een intensief oefenprogramma volgen en zich voorbereiden op bijvoorbeeld goedgetrainde Russische militairen.
Hennis kiest daarmee voor een koerswijziging. De afgelopen jaren spaarde de landmacht bij bezuinigingen vooral de infanteriebataljons die opbouwmissies in zwakke staten uitvoeren. Hennis verkocht de zware gevechtsvoertuigen van twee bataljons en rustte hen uit met jeeps. Haar CDA-voorganger Hans Hillen kromp de artillerie in en schafte de twee tankbataljons af om de infanterie te ontzien.
Innemen van bruggen
De nadruk op uitzendingen in onder andere Afghanistan en Mali beïnvloedde ook het oefenprogramma. De meeste helikopters zijn niet in staat om te vliegen in een gebied waar de vijand nog over luchtverdediging beschikt. Een van de drie luchtmobiele bataljons oefent niet meer op het innemen van bruggen of wegen achter de vijandelijke linies.
Dat was geen probleem zolang lichtbewapende guerrilla's de verwachte tegenstander waren. Toen Hennis vorig jaar haar begroting in de Kamer verdedigde verklaarde zij de dat Nederlandse militairen 'prima in staat zijn om op te treden in elk geweldsspectrum' omdat ze in directe gevechten de Taliban in het Afghaanse Uruzgan de baas waren. Maar met het Russische leger als maat der dingen stelt Hennis als doel om de 'geoefendheid van operationele eenheden (inclusief voor de hogere geweldsniveaus) te verbeteren'.
Militairen moeten in de toekomst ook meteen inzetbaar zijn als er plots iets gebeurt aan de Europese oostgrens. Defensie wijst op ervaringen met de Navo-flitsmacht. Nederlandse militairen staan dit jaar klaar om binnen 48 uur naar Oost-Europa te vertrekken. Ook in 2016 zijn ze nog beschikbaar om de flitsmacht van dat jaar te versterken.
Geen grotere missies
De korte reactietijd vraagt om een andere manier van werken bij het leger. Door een gebrek aan reserveonderdelen zijn veel voertuigen nu niet beschikbaar voor training. Ook is er weinig oefenmunitie. Militairen trainen vaak pas voorafgaand aan een uitzending op de taken die hen te wachten staan. Die aanpak werkt bij internationale missies zoals in Afghanistan of Mali. Het is dan lang van tevoren duidelijk wanneer de uitzending begint en eindigt. Maar als de spanning met Moskou onverwacht oploopt heeft Nederland geen maanden voorbereidingstijd.
Hennis wil vooralsnog niet dat de krijgsmacht grotere missies gaat uitvoeren. Voor hogere ambities is voorlopig geen geld, schrijft zij. Als er na 2016 weer extra budget vrijkomt, zijn er eerst nog gaten te vullen bij de logistieke ondersteuning van gevechtseenheden. Een tekort daaraan beperkt nu het aantal infanteristen dat uitgezonden kan worden.
