Nederlandse journalisten vaker bedreigd
Journalisten in Nederland zijn vaak slachtoffer van bedreiging. Dat staat in een onderzoek van voormalig ombudsman Alex Brenninkmeijer en criminoloog Marjolein Odekerken in opdracht van onder meer de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ).
Van 638 ondervraagde journalisten zei 61 procent wel eens geïntimideerd te zijn tijdens het werk. 43 procent heeft jaarlijks te maken met bedreiging. Bij 22 procent is dit maandelijks, bij 7 procent komen de bedreigingen zelfs wekelijks voor.
Thomas Bruning, algemeen secretaris van journalistenorganisatie NVJ, is geschrokken door het geweld tegen journalisten. Geheel verrast is hij niet. “De geluiden die ik uit de praktijk hoor van leden worden nu bevestigd”, zegt hij.
Gevaar hoort voor een deel bij het werk van de journalist die ‘onthult wat anderen liever onder de pet houden’. “Journalisten moeten tegen een stootje kunnen”, zegt Bruning. “Maar dat wordt niet letterlijk bedoeld.” De daders zijn vaak burgers die journalisten op straat of via sociale media bedreigen.
Volgens Bruning zijn de voorbeelden legio. Zo krijgt een journaliste die schrijft over Eritreeërs in Nederland driehonderd tweets van tegenstanders met ernstige bedreigingen. Een vrouwelijke verslaggeefster die over Geen Stijl publiceert krijgt een reeks seksuele bedreigingen. Een cameraploeg van de NOS wordt tijdens de Turkse rellen in Rotterdam aangevallen door een groep jongeren. Maar ook juridisch worden journalisten lastiggevallen. Bruning noemt het voorbeeld van een bedrijf dat onderzoeksjournalisten structureel tot aan de Hoge Raad daagt om ze op kosten te jagen. “Alles om ze te ontmoedigen hun werk te doen.”
Dat lijkt in sommige gevallen effectief. Uit het onderzoek blijkt dat in 38 procent van de gevallen fysieke bedreigingen de reden zijn om de reportage af te breken. In 2009 was dit nog 20 procent. Bijna een derde van de ondervraagde journalisten heeft de neiging om bepaalde locaties te vermijden of terughoudend te zijn op sociale media.
Volgens Bruning helpt een lik op stuk beleid van politie en justitie. “Burgers moeten van journalisten afblijven. De journalist is geen partij maar doet onafhankelijk verslag. En ze moeten weten dat als je aan een journalist komt, je wordt vervolgd.”
Nederland staat op plaats vijf in de internationale ranglijst van de Reporters zonder Grenzen die meet hoe goed het persvrijheid is gesteld. Onderaan staan Noord-Korea, Eritrea en Turkmenistan, waar journalisten groot gevaar lopen.
