'Nederlanders willen samen verder, en daar is de Ser voor'

Vrienden en collega's: iedereen die Mariëtte Hamer de afgelopen weken feliciteerde met haar benoeming tot voorzitter van de Sociaal-economische raad (Ser), was uitzonderlijk positief over haar nieuwe baan. "Ik heb niet het idee dat mensen denken dat de Ser een club is die er niet toe doet. Mensen willen juist dat de Ser verder gaat."

Hamer reageert op de veelgehoorde kritiek dat het adviesorgaan aan waarde heeft ingeboet en dat aanbevelingen de laatste jaren minder aandacht krijgen. De voorzitter, die vandaag officieel de hamer van Wiebe Draijer overneemt, ziet het tegenovergestelde. "Er is veel waardering voor dit instituut. Juist nu is de polder nodig."

Draijer heeft de Ser ingeruild voor de Rabobank. Mariëtte Hamer (56) was zestien jaar Kamerlid voor de PvdA. Van 2008 tot 2011 was zij fractievoorzitter. Hamer wil bij de Ser 'verbinding' brengen, de goede plannen voor Nederland bedenken. De Ser heeft daarvoor een prima statuur, meent zij.

Volgens haar weet iedereen wel dat werkgevers en werknemers aan tafel zitten en samen met onafhankelijke deskundigen, de kroonleden, tot overeenstemming moeten komen. "Ook moeders die ik bijvoorbeeld ken van het schoolplein en die iets verder van de politiek staan, weten dat. Dat gevoel van 'het samen doen, samen de dingen oplossen' is belangrijk."

Het idee 'we moeten verder met elkaar', leeft sterk in Nederland, vindt Hamer. "Dat vond ik ook al in de verkiezingsstrijd in 2012. Er komt nu wel eens de vraag op waarom de VVD en de PvdA het eigenlijk met elkaar zijn gaan doen. Maar de laatste periode van de campagne zeiden heel veel mensen tegen mij: desnoods gaan die twee, Rutte en Samsom, het samen doen als we maar verder gaan met elkaar."

Hamer vertelt bevlogen verder: "Laten we uit de polarisatie gaan, het land met elkaar op de kaart zetten en het samen goed hebben. Het land hoeft niet over onze aanbevelingen te praten, maar moet erdoor bediend worden. Mensen willen werk, een goede school, een goede oudedagsvoorziening, geen polarisatie." Dat de politiek juist tegenstellingen opzoekt, is nu geschiedenis voor het voormalig Kamerlid. "Mijn politieke rol was vroeger. Nu zit ik hier om te verbinden."

Een van de eerste onderwerpen waarover de Ser gaat nadenken is wat Hamer betreft het combineren van zorg en arbeid. Hoe moet het verder met de participatiesamenleving? Is in iedere levensfase de zorg goed geregeld en is de belasting voor bijvoorbeeld jonge ouders met kleine kinderen en hypotheek niet te zwaar?

Een unaniem advies blijft het beste, maar een verdeeld advies geeft de politiek ook handvatten om te kiezen, vindt de nieuwe voorzitter. "Het is niet de bedoeling om elkaars standpunten af te zwakken en dan tot een slap compromis te komen. De Ser-leden moeten vooral hun doelen bewaken. Ik geloof niet in adviezen van nikserigheid waar alle scherpe kantjes vanaf zijn." Een unaniem advies komt ook niet zonder slag of stoot tot stand. "We moeten wel proberen elkaar te vinden in de ambitie om zaken te verbeteren. Er mag best een pittige discussie plaatsvinden voordat we de beste oplossing hebben gevonden."

Ondanks de waardering die de lange traditie van de Ser in haar ogen verdient, wil Hamer de werkwijze aanpassen. Voorganger Wiebe Draijer betrok al meer organisaties bij de Ser dan alleen werkgevers en werknemers en smeedde zo het energieakkoord.

Hamer signaleert dat de samenleving dynamischer is geworden, en dus moet de Ser sneller reageren. Zij wil dat de raad 'signaleringen' opstelt, korte notities over ontwikkelingen waarmee de politiek een koers kan bepalen. En de Ser komt met 'verkenningen': onderzoeken naar problemen en trends in de samenleving, zoals robotisering en de toekomst van zzp'ers.

Verder vindt Hamer het belangrijk om te kijken wat de politiek met adviezen van de Ser doet. "Het beleid is nu een rollende bal die we moeten blijven volgen", zegt zij. Zo adviseerde de Ser vijftien jaar geleden al om te stimuleren dat werknemers 'een leven lang leren' en daarvan is nog weinig gerealiseerd. "Dat moet nu echt eens op gang komen. Als er niets wordt gedaan, moet de Ser het gesprek aangaan met het kabinet. Ik zie het als mijn taak om adviezen levend te houden."

undefined