Nederland, loop niet mee in de Egyptische pr-parade

Egypte is in de ban van het nieuwe Suezkanaal. De autoriteiten presenteren het als de faraonische kroon op president Sisi's bewind. De Nederlandse regering meent met 'financiële steun en kennis' de democratisering in Egypte te bevorderen en stond garant voor Nederlandse bedrijven die meededen aan het project. Dat economische vooruitgang democratisering op gang brengt, is niet alleen een achterhaald modernistisch idee, maar contraproductief. Feitelijk helpt de Nederlandse regering een meedogenloze dictator steviger in het zadel.

Autoritaire regimes, zoals in Egypte, hebben niet per se het volk nodig voor politieke overleving. Dictators zijn voor hun overleving afhankelijk van een kleine kring van hoge militaire en economische elites. Het is absoluut noodzakelijk voor een dictator om deze elites rijk en tevreden te houden. Dit gebeurt niet zelden door grote sommen gemeenschapsgeld naar de elite te kanaliseren via een ingewikkelde spaghetti van leningen, bouwcontracten en vastgoedconstructies. Megalomane architectonische projecten zijn hiervoor een prima middel en twee vliegen in een klap: in het binnenland wordt de elite rijk en tevreden gehouden, en in het buitenland werkt het beeld van verlichte despoot die welvaart genereert altijd erg goed.

undefined

Nasr

Zo draaide ook in Egypte de propagandamachine op volle toeren. Het regime (dus Sisi zelf) vergeleek Sisi met generaal Nasr, die in 1952 de Aswandam bouwde en in 1956 het Suezkanaal nationaliseerde. De geestelijke orde heeft het nieuwe Suezkanaal vergeleken met een van de grootste veldslagen van profeet Mohammed. Ondertussen wordt het volk gouden bergen beloofd. Het project zou 1 miljoen banen opleveren, het aantal schepen door het kanaal zal verdubbelen, miljarden zullen binnenstromen door de gegenereerde handel. De grote opening was Sisi's visitekaartje richting het buitenland. Arabische, Afrikaanse en Europese hoogwaardigheidsbekleders werden met veel bombarie en alle egards ontvangen. Om te voorkomen dat zij een glimp zouden opvangen van de deplorabele veiligheidssituatie in het land, werden 250.000 politieagenten en militairen ingezet. In aanloop naar de opening werd het aantal 'preventieve arrestaties' opgevoerd.

Democratische kosten noch autoritaire moeite werden gespaard.

Volgens het regime heeft het volk pardoes in noodtempo geld geschonken, maar in realiteit bestond deze 'vrijwillige bijdrage' ook uit het inhouden van salaris van soldaten. Dat burgers werden onteigend in de aanloop naar de bouw, daarin zag zelfs de Nederlandse ambassade geen probleem. Hoewel geen enkele econoom achter de Egyptische prognoses durft te staan, schetsten de Nederlandse media eveneens een rooskleurig perspectief.

Dat het nieuwe kanaal is gefinancierd door de vaderlandsliefde van de gewone Egyptenaar en een banenmotor zal worden, is een publicitaire fata morgana. Het nieuwe Suezkanaal is niet alleen door, maar vooral voor de elite gebouwd. Of er ook maar één schip extra doorheen vaart, of het ook maar één extra baan oplevert: het zal het Egyptische regime worst zijn. Net zoals niemand in Moskou wakker ligt van de olympische ruïnes in Sochi, en in Beijing niemand zich druk maakt over de ineenstortende infrastructuur rondom Chinese steden. Dictatoriaal geld wordt namelijk verdiend met de constructie, en niet met het uitbaten ervan.

Waar in een democratie journalisten dergelijke misstanden aan een breder publiek bekend kunnen maken en opstand kunnen genereren, is deze beroepsgroep door Sisi de afgelopen jaren vakkundig uit de publieke ruimte (en richting de gevangenis) gedirigeerd. Het zou Nederland sieren niet zo kritiekloos mee te lopen in de pr-parade van Sisi.

undefined