Nationale identiteit is veranderlijk

De oproep van Bas de Gaay Fortman aan het CDA om stelling te nemen tegen zowel cultuurrelativisme als cultuurabsolutisme (Opinie, 23 april) is duidelijk. Evenals Hans Goslinga (Trouw, 16 april) weet hij wat niét moet als antwoord op het pleidooi van Hans Janssen (in navolging van Haersma Buma en Heerma in Christen Democratische Verkenningen) dat er zoiets als een 'oer-Nederlanderschap' is, dat verdedigd en veiliggesteld moet worden.

De natiestaat is een bouwwerk dat we met elkaar hebben opgetrokken, maar dat, zoals elk gebouw, onderhoud nodig heeft en van tijd tot tijd verbouwingen ondergaat omdat nieuwe bewoners het hebben betrokken. Onze nationale identiteit is geen eeuwig bestaand historisch ontwerp, waarvan de bouwtekening ons in een mysterieus goddelijk moment ter hand is gesteld. Wij hebben het gebouwd, we passen het voortdurend aan en met nieuwe mede-bouwers staan we voor de taak een huis te ontwerpen dat ook hen past.

Het is pure bangmakerij om te suggereren dat salafisten, 0,1 procent van de bouwers, een ontwerp kunnen opdringen dat 99,9 procent niet past. Of het is een volslagen gebrek aan vertrouwen in eigen (overtuigings)kracht. Met de verwijzing naar die 0,1 procent wordt vervolgens de inbreng van 12 procent van de (allochtone) bewoners terzijde geschoven als bedreigend en als inbreuk op onze eigenheid. Zolang 88 procent van de bevolking van autochtone of westerse afkomst is en meebouwt, is er geen reden dat het huis dat we met elkaar bouwen ons niet zou passen.

Wie dacht dat de natiestaat overbodig zou worden door globalisering en europeanisering enerzijds en individualisering anderzijds komt bedrogen uit. De natiestaat doet ertoe en de zorg voor de eigen gemeenschap en dus de eigen identiteit is te lang verwaarloosd. Het idee van een oer-Nederlanderschap helpt daar niet bij. Het huis van onze natiestaat vergt groot onderhoud.

Het wordt hoog tijd dat het plan voor een Nationaal Historisch Museum uit de mottenballen wordt gehaald. Niet om de oer-Nederlander tentoon te stellen, maar om, in samenhang met een krachtig onderzoeksprogramma, het proces van de vorming en verandering van onze nationale identiteit in kaart te brengen, met het oog op het verleden én op de toekomst.

undefined