Naakte VVD’ers vlogen er uit
Fractiemedewerkers stromen soms aardig door naar de bovenste rijen van de politiek
Redactie: Hans Goslinga, Cees van der Laan, Teun Lagas
Bikkers werden ze vroeger genoemd, afgeleid van ’Bijstand Individueel Kamerlid’, maar die ongelukkige benaming is al jaren losgelaten voor de medewerkers van de Kamerleden. Er loopt aan het Binnenhof een heel leger rond van fractieassistenten, fractiemedewerkers, fractievoorlichters en ander partijgebonden personeel die de Kamerleden verder moeten helpen.
Hun werk varieert van kopietjes draaien en agenda’s bijhouden tot meedenken met de politieke bazen. Hun baan loopt gevaar wanneer de eigen partij bij verkiezingen sterk inkrimpt en bij electoraal succes groeit de werkgelegenheid voor fractiemedewerkers. Er zijn er ook die al decennia hun partij zien dalen of stijgen. Die hebben ruime ervaring in het verwelkomen van nieuwe enthousiaste volksvertegenwoordigers en het later weer uitzwaaien van teleurgestelde backbenchers. Soms groeien ze zelf door naar een Kamerzetel, waarover straks meer.
Opvallend blijft dat fractieassistenten soms grondiger overtuigd lijken van het gelijk van hun politieke stroming dan de bazen waarvoor ze werken. Dat partijvoorlichters het heilige gelijk van hun fracties uitdragen, ligt natuurlijk voor de hand. Maar ook ’gewone’ medewerkers staan vaak nogal pontificaal voor het gedachtengoed waarmee ze dagelijks aan de slag gaan.
Niet zo lang na de oprichting van de fusiepartij kende de CDA-Tweede Kamerfractie een wat oudere secretariaatmedewerker, die blijkbaar moeilijk kritiek op zijn jonge partij kon verkroppen. Hij begroette een van de collega’s van deze politieke redactie steevast met de opmerking: „Zo jongeman, ben je vandaag al weer klaar met je zure stukje?”
Qua uiterlijk vertoon zijn fractiemedewerkers niet meer in één oogopslag in te delen naar politieke kleur. De gezamenlijke kledingcode dwars door alle partijen heen is formeel en niet veel anders van op een bank. Er lopen geen rooie vrouwen in roze tuinbroeken meer in de wandelgangen van PvdA of GroenLinks, SP’ers dragen tegenwoordig ook wat anders dan kolengraversjasjes en het VVD-personeel gaat keurig gekleed als altijd maar is allang niet meer behangen met parelkettinkjes.
Zelfs rond de werkkamers van de Partij van de Dieren, gevestigd in de onderste donkere gangen van het voormalige ministerie van justitie, een CDA-bolwerk, is de sfeer niet veel anders dan bij een gemiddeld verzekeringskantoor. Al werken er alleen maar vrouwen en hangen er paardenposters aan de muur.
Naakte VVD’ers vlogen er uit
Er is wel eens wat ophef rond deze beroepsgroep geweest. Bijvoorbeeld toen in de toenmalige Reformatorische Politieke Federatie het verbod van de Kamer werd omzeild om familieleden aan te stellen als persoonlijk medewerker van een parlementariër. Dan bleek opeens een Kamerlid de vrouw van een ander Kamerlid in dienst te hebben, en andersom. Een al te grote rel werd dit niet.
Wel waren de rapen gaar toen een klein groepje assistenten uit de VVD-fractie van Ed Nijpels dacht een leuke schnabbel te hebben gevonden bij de Playboy. Toen echter werd ontdekt dat zij ’s nachts voor de fotograaf ontbloot hadden geposeerd op de groene bankjes van de toenmalige plenaire vergaderzaal was de Kamervoorzitter niet blij en werd het complete liberale stel de toegang tot het gebouw ontzegd.
Rita Verdonk paait haar kiezers vaak met de opmerking dat ’de baantjes’ in de Den Haag worden verdeeld door een kleine groep ingewijden. Daarmee profileert ze zichzelf als niet-Haags. Zou haar geklaag ook slaan op de hardwerkende fractiemedewerker? Feit is wel dat sommige assistenten van de fracties via hun eigen partij konden opklimmen tot de bovenste rijen van de Haagse politiek.
De complete buitenland driehoek van het vierde kabinet-Balkenende bestaat uit voormalig fractiepersoneel. Minister Maxime Verhagen begon in 1984 als persoonlijk medewerker van een CDA-Kamerlid, Eimert van Middelkoop werd in 1973 assistent van de GPV-fractie en Bert Koenders was in 1983 fractiemedewerker van de PvdA. Ook vicepremier Rouvoet gebruikte deze springplank bij de RPF-fractie. En zo zijn er meer, blijkt uit het volgende rijtje.
