Na Halloween straks ook Thanksgiving in Nederland?
Nederland is dol op Amerikaanse feestdagen. Halloween, Valentijnsdag en de kerstman met zijn ronde buik en vliegende arrenslee: stuk voor stuk Amerikaanse gebruiken die ook in Nederland volledig ingeburgerd zijn. Vanavond vieren de Amerikanen Thanksgiving. Is het een kwestie van tijd voordat Nederlanders ook massaal aan de kalkoen zitten?
Elke vierde donderdag van november bereiden Amerikaanse families gigantische maaltijden om hun dank te tonen, maar vooral om lekker veel te kunnen eten. Thanksgiving is mateloos populair in Amerika, maar in Nederland wordt de feestdag nog maar weinig gevierd.
Toch is Thanksgiving Nederlandser dan de meeste mensen denken. De Pilgrims, die volgens de Amerikaanse overlevering in 1621 de eerste Thanksgiving in Plymouth organiseerden, hadden namelijk Nederlandse roots.
Zondig land
De van oorsprong Engelse Pilgrims, ook wel Pilgrim Fathers, vluchtten in 1609 naar Leiden omdat ze in Engeland onderdrukt werden vanwege hun calvinistische geloof. Ze bleven er een aantal jaar, maar besloten uiteindelijk hun geluk in Amerika te beproeven omdat ze het leven in Nederland te zondig vonden.
De Amerikanen beschrijven de eerste Thanksgiving als een idyllische aangelegenheid: de net aangekomen Pilgrims waren slecht voorbereid en hadden veel te weinig eten bij zich. Maar, zoals de overlevering het wil, schoten indianen te hulp en zorgden ervoor dat er alsnog eten was.
De Pilgrims waren de indianen zo dankbaar dat ze een Thanksgiving-viering organiseerden. De Pilgrims organiseerden een diner samen met de Indianen en een nieuwe Amerikaanse feestdag was geboren.
Thanksgiving niet commercieel genoeg
Tot nu toe lijkt Thanksgiving dus prima geschikt als Nederlandse feestdag: een gezellig familiediner met bovendien een Nederlands tintje. Waarom wordt hier dan nog niet massaal Thanksgiving gevierd? Volgens hoogleraar Amerikanistiek Ruud Janssens van de UvA verschilt Thanksgiving op één belangrijk punt van andere Amerikaanse feestdagen: het is niet commercieel genoeg.
"Thanksgiving gaat vooral om samenzijn", aldus Janssens. "Het is echt een familiefeest. Daar valt voor bedrijven, buiten een kalkoen of misschien eigen geteelde cranberries, geen geld aan te verdienen." Dit gebrek aan commercie heeft volgens Janssens gevolgen voor de zichtbaarheid van de feestdag. Want als bedrijven er geen geld in zien, wordt er geen reclame voor gemaakt. Met als gevolg dat Thanksgiving niet zo wijdverspreid is als Valentijnsdag of Halloween.
Dankbaar
Toch hoeft dit niet het definitieve einde te betekenen voor Thanksgiving in Nederland. "Ik kan me voorstellen dat het veel Nederlanders een leuke feestdag lijkt", zegt Janssens. "Maar dan moet het vanuit de Nederlanders zelf komen, niet vanuit de commerciële bedrijven."
De Amerikaanse filosoof Alicja Gescinska, verbonden aan het Political Science Department van Amherst College in Massachusetts, raadt Nederlanders in ieder geval aan om voortaan ook Thanksgiving te vieren: "Ik zou Europa aanraden om Thanksgiving over te nemen. Daar zouden we een Europese variant voor moeten bedenken", zei ze vorig jaar in Trouw. Volgens haar kan heel Europa wel een dag gebruiken om dankbaar te zijn: "Dankbaar zijn voor het goede wapent je tegen wat slecht is in het leven. Het is een tegengif voor cynisme en verzuring."
