Na de brand duiken ze plots op
Deze week kwamen er vijf oude barakken uit Kamp Westerbork boven water. Minstens een krijgt een plek in het Herinneringscentrum.
De brand die zondag de ’Veendammer barak’ grotendeels verwoestte, heeft ook een positief gevolg. Bij Herinneringscentrum Kamp Westerbork zijn sindsdien vijf barakken gemeld die in de Tweede Wereldoorlog zo goed als zeker in gebruik waren voor joodse gevangenen in Westerbork.
Directeur Dirk Mulder is blij met de meldingen, waaruit „een breed besef spreekt dat we oorlogserfgoed moeten behouden”. De vijf barakken staan in Drenthe en de Achterhoek. Nader onderzoek moet uitwijzen welke delen origineel zijn en dus bruikbaar voor het herinneringscentrum. Mulder verwacht dat zeker één barak in Westerbork een plek krijgt, in plaats van de barak uit Veendam. De afgebrande werkbarak zou naar Westerbork teruggaan, mede als herinnering aan Anne Frank, die er met haar zus Margot in 1944 batterijen demonteerde.
Dagblad De Limburger heeft in het zuiden een zoektocht ontketend naar drie strafbarakken van Kamp Westerbork. In barak 67 zaten Anne Frank, haar zus en moeder gevangen. Na de oorlog zijn de barakken verkocht aan de Staatsmijnen, die ze gebruikten als huisvesting voor mijnwerkers van mijn Hendrik bij Brunssum. Als er nog (delen van) de strafbarakken zijn bewaard, staan die waarschijnlijk in Brunssum.
Kamp Westerbork was na de oorlog een strafkamp voor NSB’ers en collaborateurs en vanaf 1951 woonoord voor gewezen Knil-militairen en hun families uit de Zuid-Molukken. Al kort na de oorlog zijn barakken van Westerbork verkocht om elders dienst te doen als loods of stal. Directeur Mulder: „Daar maakte niemand bezwaar tegen. De joodse gemeenschap liet het verleden liever rusten.” Van het oorspronkelijke kamp was in 1971 niets meer over. Pas in 1983 werd het herinneringscentrum geopend, dat nu jaarlijks zo’n 120.000 bezoekers trekt.
Het ministerie van VWS betaalt de demontage en heropbouw van een barak, zo werd kort voor de brand afgesproken. Aannemers werkten al aan offertes en plannen van aanpak. Voor Mulder is volledige reconstructie alleen aan de orde als een van de barakken nog authentiek is. Zo niet, dan kan een gedeelte van de barak in het centrum of op het kampterrein worden gecombineerd met een aanbouw van afwijkend materiaal. „Je moet de bezoeker duidelijk maken wat authentiek is en wat niet.”
