Na 27 jaar is het rond: Macedonië heet voortaan Noord-Macedonië
Griekenland en Macedonië hebben een volgende horde genomen in het oplossen van het langslepende conflict over de naam van dat laatste land. Zondag tekenden de ministers van buitenlandse zaken van beide landen het akkoord dat ‘Noord-Macedonië’ vastlegt.
Maar het politieke tumult en de protesten die er dit weekend aan voorafgingen, zijn een teken dat de verandering nog lang geen gelopen race is. De regering van de Griekse premier Tsipras overleefde een motie van wantrouwen.
De ceremonie zondagmorgen in Psarades, een dorp aan de Griekse kant van het Prespameer dat deels ook in Albanië en Macedonië ligt, was zonder meer historisch. De ministers tekenden het akkoord onder toeziend oog van onder meer hun premiers, VN-bemiddelaar Matthew Nimetz en EU-buitenlandchef Federica Mogherini.
Er vielen mooie woorden over vijanden die vrienden worden, successen van de diplomatie en duurzame vrede op de Balkan. Na de plichtplegingen vertrokken de hoogwaardigheidsbekleders per boot voor een lunch naar het dorp Otesevo aan de Macedonische kant van het meer. Tsipras werd daarmee de eerste Griekse premier die het noordelijke buurland bezocht.
De vriendelijkheid en ontspanning stonden in schril contrast met de beladen sfeer in het parlement de avond ervoor, toen Tsipras een motie van wantrouwen in verband met de naamkwestie overleefde.
Hij kreeg alleen steun van zijn eigen partij Syriza en zijn nationalistische coalitiepartner Onafhankelijke Grieken. Zelfs voor Griekse begrippen ging het er hard aan toe in het tweedaagse debat dat aan de stemming voorafging. De oppositiepartijen beschuldigden Tsipras daarin van landverraad.
Zij vinden dat Griekenland het historische alleenrecht heeft op de naam Macedonië, voor zijn gelijknamige noordelijke regio, en beweren dat Skopje ten onrechte aanspraak maakt op een stuk Griekse geschiedenis en grondgebied.
Vooral de Onafhankelijke Grieken kregen er fel van langs, omdat die fel tegen de nieuwe naam zijn en al hebben gezegd tegen te zullen stemmen als die over enkele maanden in stemming komt. Maar de partij blijft Tsipras wel steunen, vermoedelijk omdat ze bij nieuwe verkiezingen zou worden weggevaagd.
Konstantinos Barbarousis, parlementariër namens de extreem-rechtse Gouden Dageraad, riep het leger op de president, de premier en de leider van Onafhankelijke Grieken te arresteren. Na deze oproep tot een staatsgreep, zeer gevoelig in Griekenland, ontzegde de parlementsvoorzitter Gouden Dageraad de toegang tot het debat. Die zette daarop Barbarousis uit de fractie. Het parlementslid werd vrijwel meteen aangeklaagd voor hoogverraad, sloeg op de vlucht en is nog steeds spoorloos.
Tijdens het debat, maar ook bij de ondertekening demonstreerden enkele duizenden Grieken tegen de concessies aan Macedonië.
Ook in Macedonië protesteren tegenstanders. Daar is het parlement nu aan zet om het akkoord te ratificeren. Premier Zaev heeft daarvoor genoeg aan zijn meerderheid in het parlement. President Ivanov heeft al gezegd de wet niet te zullen ondertekenen, maar kan hem niet blokkeren. De eerste echte test wordt daarom het referendum in Macedonië dat naar verwachting eind september plaatsvindt.
Lees ook: Macedonië moet kiezen: zijn naam of vooruitgang
Griekenland en Macedonië ruziën al decennia over de naam van de voormalige Joegoslavische republiek. Maar onder internationale druk lijkt er wat te schuiven.