Mossack Fonseca, spil van belastingparadijzen
Wat is Mossack Fonseca eigenlijk, het bedrijf waarvan alle documenten als spreadsheets, e-mails en powerpointpresentaties nu in handen zijn van de onderzoeksjournalisten die samenwerken in ICIJ?
Mossack Fonseca is een juridisch dienstverlener, waarvan het hoofdkantoor is gevestigd in Panama. Het biedt juridisch advies en trustdiensten aan klanten. In totaal werken er meer dan 500 mensen, verspreid over meer dan 40 kantoren, in 30 landen. In Zwitserland heeft Mossack Fonseca drie kantoren en in China acht. Het bedrijf is in 1986 ontstaan uit een fusie van de onderneming van de Panamees Ramón Fonseca en die van de in Duitsland geboren Jürgen Mossack.
Mossack Fonseca is vooral bekend als een van de vijf grootste 'registered agents' in de wereld. Deze bedrijven hebben vergunningen om op verzoek vennootschappen op te richten in belastingparadijzen als Panama, de Seychellen, de Bahama's en de Britse Maagdeneilanden. Tussenpersonen als trustkantoren, banken, vermogensbeheerders en andere financiële adviseurs schakelen Mossack Fonseca in als zij voor een klant een bedrijf willen opzetten. De Britse Maagdeneilanden zijn het belangrijkste land voor Mossack Fonseca. Meer dan de helft van de 214.000 bedrijven die het bedrijf oprichtte werd gevestigd op deze Caribische eilandjes.
Vestiging in Nederland
In 2010 besluit Mossack Fonseca dat het ook een vestiging in Nederland wil openen en gaat daarvoor op zoek naar een partner, zo blijkt uit gelekte stukken. In 2012 gaat het bedrijf in zee met het Nederlandse trustkantoor Alea Management, uit Den Haag. Dat richt Mossack Fonseca Netherlands op, dat een eigen trustvergunning krijgt van toezichthouder De Nederlandsche Bank. Maar de samenwerking stopt officieel in 2014. De bv Mossack Fonseca Netherlands is echter later, op 31 maart 2016, opgeheven.
Mossack Fonseca gaat na de beëindiging van de samenwerking met Alea Management verder met het Amsterdamse trustkantoor Infintax, dat sinds 2012 al optreedt als belastingadviseur van de Panamezen. Samen zetten ze tot en met 2015 meer dan 40 structuren op voor rijke Latijns-Amerikaanse particulieren, vooral uit Mexico en Ecuador. In deze structuren zitten entiteiten in landen als Nederland, Malta, Zwitserland en Nieuw-Zeeland. De Nederlandse vennootschappen worden beheerd door Infintax.
Onderzoeksteam Panama Papers
Het onderzoek naar de Panama Papers is gezamenlijk uitgevoerd door Trouw en Het Financieele Dagblad. Het team bestaat uit economieredacteur Jan Kleinnijenhuis (Trouw), onderzoeksjournalist Karlijn Kuijpers (bij Trouw gedetacheerd door onderzoeksbureau Somo), onderzoeksjournalist Siem Eikelenboom (FD) en datajournalist Gaby de Groot (FD). Op PanamaPapers.nl staan alle artikelen van het Nederlandse onderzoeksteam en enkele verhalen die door buitenlandse media als de Süddeutsche Zeitung, de BBC, Le Monde en De Tijd zijn gepubliceerd.
Panama Papers is een project van het International Consortium of Investigative Journalists (ICIJ), een Amerikaanse organisatie van onderzoeksjournalisten, die gefinancierd wordt met subsidiegeld en donaties en valt onder het Center for Public Integrity in Washington. Trouw en het FD ontvangen geldelijke ondersteuning van het Center for Public Integrity/ICIJ voor hun onderzoek naar de Panama Papers.
