Moderne Manieren
Mijn Sri Lankaanse familie weigert Engels met me te praten, wat te doen?
Beatrijs Ritsema beantwoordt elke week prangende vragen over hoe het hoort - of juist niet hoort.
Beste Beatrijs,
Ik woon al geruime tijd in Sri Lanka, waar ik vrijwilligerswerk doe. Bij het begin van mijn verblijf heb ik vier keer geprobeerd de Sinhala-taal te leren. Het is me niet gelukt, ik ben geen taalvirtuoos. Mijn Sri Lankaanse vrouw en ik spreken thuis Engels. Zodra er anderen bij zijn, schakelt zij over op Sinhala, terwijl bijna alle bezoekers redelijk Engels spreken.
Mijn pijn zit vooral in de omgang met de familie. Een op een is er geen probleem (dan is het Engels), maar in een groep wordt er alleen maar Sinhala gesproken. Na al die jaren is dit niet veranderd, hoewel ik heel vaak gevraagd heb om gezamenlijk Engels te praten. Ik heb weleens de auto met een paar schoonzussen aan de kant gezet en gevraagd om uit te stappen of Engels te spreken. Vervolgens heerste er een beklemmende stilte in de auto. Het zijn ritten van meer dan vijf uur.
Ik kom er niet aan te pas. Ik zit alleen buiten en zij hebben het onderling gezellig binnen. Ik heb dit probleem heel vaak met mijn vrouw besproken. Zij zegt: het gaat vanzelf met mijn familie om onze moedertaal te spreken, het lukt me niet Engels tegen mijn zussen te praten. Toen mijn vrouw en ik in Nederland waren voor familiebezoek, sprak iedereen voor haar Engels. Vraag ik te veel van mijn vrouw en haar familie? Het gekke is dat buiten mijn vrouw en haar familie de mensen hier graag Engels met me praten.
Buitengesloten
Beste Buitengesloten,
U dringt al jaren bij uw vrouw en haar familie erop aan dat ze Engels spreken in uw gezelschap, maar ze vertikken het. Ze willen het niet of het voelt tegennatuurlijk voor hen. U hebt gevraagd, gebeden, gesmeekt, gedreigd, u hebt de schoonfamilie zelfs uit de auto proberen te zetten, maar ze doen het niet. Ik kan wel zeggen dat het weinig attent is van die mensen (inclusief uw vrouw), maar daar hebt u niet zoveel aan, want het ziet ernaar uit dat ze nooit Engels zullen gaan spreken met u. Althans niet in een groep. Misschien hooguit even bij een onderonsje. Maar in een lopende conversatie zal iedereen meteen terugvallen op de eigen landstaal, zodra ze iets tegen een ander dan u zeggen.
Al met al ziet het er tamelijk hopeloos uit voor u. Dan is er maar één uitweg: leer zelf de taal. U hebt het al vier keer geprobeerd. Probeer het voor de vijfde keer! En deze keer beter. Zoek een goede privédocent met wie u zich op uw gemak voelt en voor wie u uw best wilt doen. U zegt dat u geen taalvirtuoos bent. Dat hoeft ook niet. Iedereen die voor langere tijd in een ander land woont kan zich iets van die vreemde taal eigen maken.
De plaatselijke taal leren is sowieso de belangrijkste taak van immigranten waar ook ter wereld. U hoeft het niet vloeiend te spreken, u mag heel veel fouten maken, het belangrijkste is dat u zo’n beetje kunt volgen wat er gezegd wordt. Verstaan is belangrijker dan spreken. En durven spreken is belangrijker dan correct spreken.
Ook al doet u vrijwilligerswerk, u zult best tijd hebben om elke dag een uur serieus aan het leren van Sinhala te besteden. Kijk naar de Sinhalese televisie, luister naar de Sinhalese radio. Doe elke dag uw taaloefeningen. Doe uw uiterste best om uzelf een beetje te kunnen redden in die taal. Als u de lessen een jaar volhoudt, zult u zeker vorderingen maken. De taal spreken, hoe gebrekkig ook, is de beste manier voor contact met de mensen om u heen.
Heeft u vragen over de omgang met buren, collega's, familie, vrienden en kinderen? Mail ze naar beste@beatrijs.com.
Alle eerder gestelde vragen aan Beatrijs zijn terug te lezen in het dossier 'Moderne Manieren'.