Met de Tweewieler Academy het fietsenmakerstekort te lijf

Een Duitse dame rekent een kleurrijke fietstas af. 'Tschüss!' Ze heeft hem buiten nog niet op haar fiets gegespt of een oudere man stapt binnen, op zoek naar een zadelhoes. Fietsverhuur, reparaties, verkoop, bij Bike Store Breskens in Zeeuws-Vlaanderen is het een komen en gaan van klanten.

"Vandaag is het nog rustig", zegt eigenaar Patrick Brakman (48). Hij is meestal in zijn filiaal in Cadzand, waar hij meer dan zevenhonderd huurfietsen heeft staan en vijftien mensen in dienst heeft, administratieve krachten niet meegerekend. Dit filiaal in Breskens opende hij afgelopen december samen met een van zijn leerlingen, die het over een aantal jaar volledig overneemt. Een droomstart, noemt Brakman het. Vier mensen in dienst en de handen meer dan vol.

"Van april tot oktober is het hoogseizoen. Dan lopen we over van het werk. In Cadzand wordt volop gebouwd. Al die mensen willen een fiets bij hun vakantiehuisje." En niet alleen Brakman, ook andere fietsenmakers uit Zeeland rennen zich de benen uit het lijf. "Ik zeg altijd: Als je het nu als fietsenmaker hier niet druk hebt, dan doe je iets niet goed."

Werk genoeg

Werk genoeg dus. Maar te weinig mensen om het werk te verzetten: fietsenmakers in Zeeland kampen met een tekort aan geschoold personeel. Dat merkte ook Yvo van Rotterdam, van de Tweewieler Academy. "Wij geven trainingen bij fietsenmakers en we hoorden van zeker de helft dat zij eigenlijk wel iemand extra in de werkplaats kunnen gebruiken."

Vandaar dat de Tweewieler Academy in september een opleiding start in Middelburg, in samenwerking met ROC Midden-Nederland. Tot nu moesten Zeeuwen voor de mbo-opleiding naar Rotterdam of Den Bosch.

Het tekort aan fietsenmakers is volgens Van Rotterdam een probleem dat ook buiten Zeeland speelt. "De vraag naar personeel stijgt. In 2007 waren er zevenduizend mensen werkzaam in de fietsbranche. Nu zijn dat er al negenduizend."

De toename wordt grotendeels veroorzaakt doordat steeds meer mensen in Nederland een elektrische fiets rijden. "Er rijden nu al 1,3 miljoen e-bikes rond. Het sleutelen aan deze fietsen is ingewikkelder, en door de accu's en elektrische techniek is onderhoud vaker nodig."

Tegelijkertijd daalt het aantal fietsenmakers in opleiding. "In 2013 waren er nog 470 leerlingen, nu nog maar driehonderd. Het fietsenmakersberoep wordt schijnbaar niet als de meest uitdagende job gezien." Als gevolg stoppen roc's met de opleidingen door een gebrek aan animo.

Van de achttien beschikbare plaatsen op de opleiding in Middelburg zijn er wel al veertien gevuld. De leeftijd van de leerlingen varieert van 16 tot 55 jaar. Het grootste deel van hen is momenteel al werkzaam bij een fietsenmaker, maar moet nog een opleiding volgen om het vak goed te leren.

Kettingsmeer

Zo ook Bas Smoorenburg (20). Voor hij de werkplaats uitkomt, wast hij het kettingsmeer van zijn handen. Afgelopen januari rolde hij via het uitzendbureau binnen bij Bike Store Breskens. "Puur toeval. Hiervoor heb ik in een bar gewerkt, vrachtwagens volgeladen en in een fotowinkel gestaan." Maar nergens vond hij het zo leuk als hier. "Het werk is gevarieerd. Je bent met je handen bezig, maar je hebt ook veel klantcontact."

Om verder te komen in het vak, is het voor Smoorenburg van belang om een opleiding te volgen. Je moet tegenwoordig niet alleen meer spaken zetten en kettingen smeren, maar ook thuis zijn in de elektrotechniek en je iPhone aan de fiets hangen om het navigatiesysteem uit te lezen. En daarnaast dus goed zijn met verkoop. Voor die kwaliteiten is in de opleiding speciaal ruimte ingericht.

Brakman hoopt dat met deze opleiding ook weer meer jongeren in Zeeland het fietsenmakersvak ontdekken. "Als iemand uit de regio nog werk zoekt: ik kan nog wel een paar handen gebruiken."