'Met de kennis van nu' was lezing doorgegaan

Thomas von der Dunk heeft de omstreden Arondéuslezing gehouden, in de vorm van een hagepreek. Maar de affaire heeft de verhoudingen in het provinciehuis van Noord-Holland behoorlijk verstoord. Bijna iedereen betreurt nu dat de lezing niet gewoon is doorgegaan.

De opmerkelijkste gast woensdag bij de hagepreek was commissaris van de koningin Johan Remkes. Met zijn aanwezigheid mengde hij zich openlijk in de politieke rel over de Arondéuslezing. Twee leden van de werkgroep die die lezing voorbereidde, vonden Von der Dunks toespraak te partijpolitiek, want gericht tegen de PVV. Zij gelastten de lezing af. VVD'er Hans van Straaten en CDA'er Meino Schraal kregen vervolgens niet alleen half Nederland, maar ook het halve provinciehuis op hun dak: hier was het vrije woord in het geding.

Onder die critici bevindt zich dus ook VVD'er Remkes. Als voorzitter van het College van Gedeputeerde Staten kiest een commissaris van de koningin doorgaans bij politieke meningsverschillen voor een rol op de achtergrond, buiten de publiciteit. Nu wilde hij met zijn aanwezigheid juist een statement maken.

Met zijn standpunt sluit Remkes zich aan bij het college. De gedeputeerden verklaarden dat zij op zichzelf de beslissing van de werkgroep begrijpen. Ze stelden ook vast dat de indruk is gewekt dat getornd wordt aan de vrijheid van meningsuiting. En dat kan niet: "De vrijheid van meningsuiting dient te allen tijde te prevaleren."

Dat de Gedeputeerde Staten, het dagelijks bestuur van de provincie, partij kozen was óók opmerkelijk. De Arondéuslezing is normaliter een zaak van de Provinciale Staten (collectief van volksvertegenwoordigers), die zijn er verantwoordelijk voor. Pikant is bovendien dat in het college van Noord-Holland naast PvdA en D66, óók VVD en CDA vertegenwoordigd zijn. Met hun stellingname vallen zij hun twee partijgenoten in feite af.

Verrassend genoeg kan ook de CDA-fractie zich vinden in de verklaring van Gedeputeerde Staten. Net als de VVD-fractie, is het CDA overtuigd van de integriteit van de twee Statenleden. Maar de fractieleiders van beide partijen zeggen ook, dat ze het 'met de kennis van nu' betreuren dat de lezing niet op een normale manier is doorgegaan. De gedachte dat het vrije woord in Noord-Holland onder druk staat werpen ze verre van zich. Beiden zijn trouwens vooraf ingelicht over het besluit de lezing af te gelasten.

Hoe alleen voelen Van Straaten en Schraal zich inmiddels staan? Van Straaten 'neemt er kennis van' als de Staten in een debat op 9 mei vinden dat ze de zaak verkeerd hebben aangepakt. Schraal is er kapot van dat hem wordt verweten het vrije woord aan banden te leggen en dat hij gezwicht is voor de PVV. Hij wijst erop dat de Staten in hun geheel hebben afgesproken dat de lezing niet partijpolitiek getint mag zijn. Als de Statenleden dat anders zien, had hij dat graag eerder geweten; dan was de lezing doorgegaan. Voor het debat komt hij met bewijzen dat andere leden van de werkgroep wél zijn geraadpleegd.

PVV-fractieleider Hero Brinkman richt de pijlen nu op Remkes. Als de lezing was doorgegaan, dan had hij hem in een debat 'tot de enkels' afgezaagd. Wat Remkes kan verwachten laat Brinkman in het midden, maar zeker is dat hij er op 9 mei op terugkomt.