Met buitenaardse ogen kijken naar onze eigen wereld
Under the Skin
Regie: Jonathan Glazer. Met Scarlett Johansson.
*****
Een alien waart rond op aarde. Niet zoals we gewend zijn, als een vreemd wezen met een monsterlijke tronie, maar als een verleidelijke, jonge vrouw. Alleen al de prelude van 'Under the Skin', de raadselachtige nieuwe film van de Engelse regisseur Jonathan Glazer, is van een buitenaardse schoonheid. We volgen de vorming van een oog in de oneindige ruimte, alsof we getuige zijn van de geboorte van een nieuw wezen. We zien de contouren van een vrouw, naakt als een pasgeborene, die zich voorbereidt op haar reis naar aarde.
Haar bestemming is al even verrassend. Niet Washington DC maar het Schotse achterland bij Glasgow, gehuld in dikke lagen mist. Hier rijdt Laura rond in een witte bestelbus, mannelijke voorbijgangers aansprekend, en soms oppikkend. Geen van de mannen, die allemaal werden gefilmd met kleine verborgen camera's, herkende in de vrouw met de zwarte pruik en de rode lippen Hollywoodster Scarlett Johansson. Het geeft de speelfilm een bijzondere documentaire lading.
Ook in die zin pakt Glazer het dus anders aan: we treffen geen cartoons in een sciencefiction landschap, geen spaceship, geen wegtikkende klok, maar een alien in de vorm van een mens die met echte mensen praat. Zo gaf Glazer eerder een draai aan de Engelse gangsterfilm ('Sexy Beast', met Sir Ben Kingsley) en het geestverhaal ('Birth', met Nicole Kidman). Voor zijn derde opzienbarende film 'Under the Skin' stripte hij de gelijknamige roman van Michel Faber uit 2000 vrijwel geheel van zijn verhaal, waardoor er over het wie, wat, waar en waarom veel te raden overblijft.
De alien blijft alien. En wij worden verleid mee te kijken door buitenaardse ogen naar onze eigen wereld, waardoor we de omgeving ook opnieuw gewaar worden. Zo kent Laura, adembenemend gespeeld door Scarlett Johansson in een smoezelig bontje en een mottige panty, geen gevoelens van liefde of empathie. Sachertorte verdraagt ze niet. Voorzichtig begint er wel iets te dagen, als ze een warme jas krijgt aangereikt, of een dampend bord witte bonen in tomatensaus. Manifesteert de liefde zich in een kopje thee?
'Under the Skin' is een hallucinante koortsdroom van een film die knipoogt naar meesters in het genre als David Lynch en Stanley Kubrick. Mannen worden klaargestoomd voor seks en verdwijnen dan met erectie en al in een stroperig moeras. Het heeft iets weg van een vrouwelijke wraakfantasie, ook omdat de rollen zijn omgekeerd: we zien een vrouw die mannen oppikt. Meestal is het andersom. Maar die uitleg doet de film ook tekort. Het gaat om het betreden van een onbekende wereld die er uitziet als de onze, en dat je je dan overgeeft aan dingen die je misschien niet meteen begrijpt.
undefined