Merkel en Poetin kissebissen over een pijnlijke vernissage

BERLIJN - Het was een dagje kissebissen op hoog niveau. Gepland waren twee korte openingstoespraken van bondskanselier Merkel en president Poetin bij een tentoonstelling in Sint-Petersburg met kunst uit het bronzen tijdperk. Eerst schrapten de Russen de toespraken. Toen schrapten de Duitsers meteen de komst van Merkel op de vernissage. Uiteindelijk kwam ze toch.

Merkel, in Sint-Petersburg vanwege het Internationale Economische Forum, wilde graag naar de tentoonstelling komen. De Russen vreesden dat ze de gelegenheid zou aangrijpen om in haar toespraak een pijnlijk punt aan de orde te stellen. Een groot deel van de tentoongestelde kunst is na de Tweede Wereldoorlog door de Russen uit Duitsland geroofd.

Toen Merkel en Poetin na afloop van het Forum, waar economen uit negentig landen aan deelnamen, een gezamenlijke persconferentie gaven, verklaarden ze zich ineens toch bereid samen de tentoonstelling te openen. Voor Poetin bleek een goede verhouding met Merkel toch belangrijker dan het aloude conflict tussen de beide landen over de ontvreemde kunstschatten.

Duitsers en Russen hebben verschillende opvattingen over de geroofde kunst. Voor de Russen is het een vergoeding voor het leed dat de Duitsers in de Sovjet-Unie hebben aangericht. Voor hen is de buitgemaakte kunst een trofee voor de overwinning op een onmenselijke tegenstander, die bovendien in de Sovjet-Unie veel kunstschatten heeft vernietigd.

Voor de Duitsers gaat het daarentegen om een roof van kunstschatten die volgens de Haagse Conventie van 1954 moeten worden teruggegeven. De Russen hebben dat al voor een groot deel gedaan, zij het vooral aan de DDR. Met name de musea in Dresden maar ook het Pergamonmuseum in toenmalig Oost-Berlijn hebben daardoor hun oude glorie herwonnen.

De tentoonstelling 'Het Bronzen Tijdperk: Europa zonder grenzen' in de beroemde Hermitage sluit een jaar intensieve culturele uitwisseling tussen Rusland en Duitsland af. Aan de tentoonstelling werkte ook de Stichting Pruisisch Cultuurbezit mee. Volgens de Duitsers is die stichting de wettige eigenaar van een groot deel van de vertoonde kunstschatten.

Dat is ook de reden waarom de tentoonstelling niet naar Duitsland zal reizen. De Russen zijn bang hun spullen niet meer terug te krijgen.

Schatten van Troje
Op de tentoonstelling 'Het Bronzen Tijdperk' zijn 1700 objecten te zien. Naar schatting komt meer dan een derde uit verzamelingen die de Sovjet-Unie ná de Tweede Wereldoorlog naar Rusland bracht. Daartoe behoort ook de 'Gouden schat van Eberswalde': 81 gouden voorwerpen met een gezamenlijk gewicht van 2,6 kilo. De schat stamt waarschijnlijk van een koopman uit de tiende of negende eeuw vóór Christus en kwam in 1913 in Eberswalde aan het licht. Er zijn ook delen van de 'Schat van Priamos' te zien, door archeoloog Heinrich Schliemann uit Troje naar Duitsland gehaald en door de Russen geroofd. Turkije eist die schat ook op.

undefined