Merhaban

Een tijdje geleden stond er een interview met actrice Sanne Vogel in de Volkskrant. Als een ware Willkommenspolitiker zet zij zich in voor vluchtelingen. Niet alleen laat zij minderjarige vluchtelingen bij haar in huis wonen, ze heeft ook verschillende BN'ers gevraagd een foto van zichzelf op social media te zetten waarop zij een trui dragen waar in het Arabisch 'welkom' op staat: merhaban.

In het interview viel te lezen dat er acteurs en actrices bij waren die uit angst voor haatdragende e-mails geweigerd hebben aan die actie mee te doen. U zou het naïef kunnen noemen, maar daar heb ik me over verbaasd. Dat je uit angst voor je eigen ego niet even een foto maakt met een trui waarop 'welkom' staat. Of zijn die mensen echt bang voor hun leven? Dat is de bekende stressparadox, dat mensen in welvarende landen veel vaker een trauma krijgen, omdat ze weinig gewend zijn.

Het is zeer de vraag of zoiets helpt, maar het is in elk geval iets. Met de meest simpele middelen kan soms de grootst mogelijke beweging in gang worden gezet, en vooral jonge mensen zijn gevoelig voor de uitingen van hun idolen. Het is het minste dat je kunt doen.

Honderdduizenden huishoudens hebben een deurmat waarop 'welkom' staat. Die gastvrijheid blijkt in de praktijk nogal tegen te vallen. Natuurlijk ben je (of moet ik zeggen: zijn wij?) genoodzaakt om kritisch te blijven kijken naar elkaar, naar een eventueel gevaar, naar de bescherming van zekere normen en waarden, van een open samenleving. Maar het gevaar hou je niet buiten de deur door de grenzen te sluiten. Wetenschapsfilosoof Kenan Malik stelde in deze krant zelfs het tegendeel, dat je alleen maar meer en gevaarlijker migratie krijgt door de grenzen te sluiten. Hij zegt dat mensen (ten onrechte) hebben geleerd om ongewenste veranderingen in de samenleving te associëren met immigratie.

Veel mensen zijn op voorhand bang voor de ander. In het dorp waar mijn ouders wonen, zouden zes noodwoningen worden gebouwd voor vluchtelingen. Na protest uit de buurt ging dit project niet door. Nu hebben mijn ouders een zeer groot huis en stellen zij een gedeelte daarvan beschikbaar voor een vrouw uit Eritrea en haar twee kleine kinderen. Zodat zij niet onnodig in een azc hoeven te wachten op een vaste woning. Over Eritrea is bekend dat het een van de meest onderdrukkende regimes ter wereld kent. Er kwamen meteen veel positieve reacties van buurtbewoners, maar het idee alleen al riep ook onmiddellijk weerstand op. Sommige buurtgenoten voelden zich onvrij en bang en reageerden negatief en racistisch. Ik vraag me af of je die mensen aan hun verstand kunt brengen uit wat voor omstandigheden deze vrouw en kinderen komen, dat mensen niet voor hun plezier hun (t)huis verlaten. Dat zij ook liever niet naast types wonen die zonder gegronde redenen bang voor ze zijn. Hoe onbeschrijflijk pijnlijk dat is.

Vlak na de aanslagen in Brussel filmde de NOS een toerist die door het centrum liep. De verslaggever vroeg waarom zij zich niet uit de voeten maakte en ze antwoordde iets waar zowel een simpele waarheid als het even zo simpele begin van een oplossing in schuilde. Ze zei: 'Is it safe to be afraid?' Welkom, dus.

undefined