Mensen zonder kinderen gelden stilzwijgend als losers

In de nieuwste Harry Potter ('Harry Potter en het vervloekte kind') heeft de hoofdpersoon een meningsverschil met Zweinsteins schoolhoofd professor Anderling over zijn zoon Albus. Op een bepaald moment roept Potter: "Je hebt geen kinderen, je begrijpt het niet". Binnen de context van Rowlings toneelstuk geldt deze uitspraak als tamelijk onzinnig, alleen al omdat de vrouw in kwestie als hooggewaardeerde professional decennia succesvol met kinderen heeft gewerkt. Maar deze passage biedt wel de schok van herkenning voor veel kinderloze onderwijsgevenden, artsen, verplegers en werkgevers.

In laatste instantie ben je toch de mindere van al degenen die gebaard of verwekt hebben. Natuurlijk konden Rowling en haar twee co-auteurs niet vermoeden dat een maand voor de première van hun theaterproductie landgenote Andrea Leadsom constateerde dat bij de strijd om de leiding van de conservatieven het moederschap in haar voordeel werkte, omdat ze daardoor meer betrokkenheid had bij de Britse toekomst dan haar kinderloze rivale Theresa May.

Iedereen viel over Leadsom heen, vooral omdat May en haar echtgenoot veel verdriet hebben van hun kinderloosheid. Maar hoe waren de reacties geweest, twitterde iemand, als May ooit verklaard zou hebben dat zij bewust kinderloos waren omdat het hebben van kinderen haar en haar man 'utterly boring and a totally waste of time' leek?

In het verlengde hiervan verbaasde ik me over de grote bewondering voor de sprekers op de Democratische conventie in Philadelphia die (in mijn ogen buitenproportionele) aandacht aan hun kinderen besteedden. Met name Michelle Obama werd geroemd, want haar speech ging niet alleen om haar kinderen, maar ook om 'onze kinderen.'

In deze dagen, waarin wij de homo-emancipatie vieren, trof mij een sneu bericht uit Israël. Tel Aviv schijnt een ware babyboom onder homostellen te kennen, die soms tussen de 100.000 en 150.000 dollar uitgeven aan een buitenlandse draagmoeder, want zo'n faciliteit is in Israël verboden. Op Radio 1 vertelde een jonge vader dat het belangrijkste motief van zijn partner en hemzelf was om geaccepteerd te worden door de familie. Niet het plezier van het ouderschap, maar dat van de aanpassing. Waarom toch die gedachteloze vanzelfsprekendheid waarmee ouderschap als norm geldt? Tegen de demografische feiten in, want niet alleen in ons land groeit het percentage kinderlozen en krimpt dat van ouders.

undefined

Populisme van de baarmoeder

Wie de toekomst identificeert met die van 'onze kinderen', sluit degenen buiten die geen kinderen hebben. Dat zijn losers zoals Theresa May. Of carrièrebelusten, dan wel hedonisten die hun verantwoordelijkheid als mens weigeren te nemen. Dat is het populisme van de baarmoeder, dat zich ook uitstrekt tot de binnengehaalden. Want die worden immers gezien als eendimensionale wezens wier identiteit gereduceerd is tot het hebben van (klein)kinderen. Gelukkig ontlenen de meeste ouders hun identiteit in de praktijk aan veel meer dingen dan aan het nakroost. Aan de partner, aan het werk, aan de levensovertuiging, aan de herkomst, aan de culturele smaak, aan de hobby, noem maar op.

Deze meervoudige identiteiten denken bij de toekomst dan ook aan veel meer dan aan een tribaal nakroost. Aan mensen in andere streken, landen en werelddelen, zelfs aan abstracte dingen als de toestand van de natuur en het klimaat. Kortom, aan dezelfde dingen als waarom kinderlozen zich bekommeren. Misschien is het daarom zinnig om voortaan niet meer te spreken van ouders en kinderlozen, maar van mensen met en mensen zonder kinderen.

undefined