Mensen weer laten scharrelen

De roep om verandering wordt steeds groter in Nederland en is misschien wel hét thema van deze verkiezingen.

Veel kiezers gaan voor sterke leiders die de problemen voor hen moeten oplossen, maar is dit niet tegenstrijdig? Deze leiders praten namens het volk, maar bieden ze niet net als hun voorgangers vooral oplossingen van bovenaf en in het eigen belang? Er is een tegenbeweging, met name in achterstandswijken, die vindt dat veranderingen van onderaf moeten komen. Zij nemen zelf verantwoordelijkheid op het gebied van zorg, welzijn en leefbaarheid.

Ons initiatief, BewonersBedrijven Zaanstad, is zo'n voorbeeld. Wij exploiteren als bewoners zelf Wijkcentrum De Poelenburcht en Speeltuinvereniging De Uithoek. Wij hebben Buurttuin Poelenburg, zijn onderaannemer in twee Sociale Wijkteams en halen zelf een deel van het grofvuil op in onze wijk. Onze doelstelling is dat wij de wijk en zijn bewoners verder willen helpen en faciliteiten voor de wijk in stand willen houden die anders verloren zouden gaan. Ons motto: 'Minder overheid, meer bewoners', oftewel meer eigen regie in plaats van professionals die bepalen.

Zaanstad is een vernieuwende gemeente die ook in de decentralisaties veel moois laat zien. Veel ambtenaren denken en doen met ons mee. Toch zie je dat dit wel sterk afhankelijk is van personen en dat er vaak nog in traditionele modellen en systemen wordt gedacht. Overheden dringen vooral aan op zekerheden die vaak ten koste gaan van het experiment. Als het even tegenzit in de wijk, bijvoorbeeld omdat een aantal treitervloggers de media weet te halen, dan schiet iedereen in de 'veilige modus' en ligt de regie weer volledig op het stadhuis.

Niet alles lukt, maar de meeste van onze projecten zijn een groot succes. Zo zetten wij hoog in op het werken aan werk. Ons project Bewonerscoaches heeft vorig jaar meer dan 55 procent van de deelnemers aan regulier werk geholpen, een resultaat waar menig reïntegratiebureau jaloers op zou zijn. Waar de overheid nog steeds inzet op het pushen naar banen die er niet meer zijn, proberen wij vooral talenten te ontwikkelen. Dit doen wij door mensen weer te laten 'scharrelen' en te laten ontdekken waar ze nog meer goed in zijn. Deze kansen krijg je niet meer in het gewone bedrijfsleven, waar je vooral in het proces moet passen waarvoor je bent aangenomen. Als je hier niet meer in past, word je uitgestoten.

Er mag meer aandacht zijn voor achterstandswijken wat ons betreft, iets wat het huidige kabinet heeft verwaarloosd. In sommige wijken is dat pijnlijk zichtbaar: achterstanden bij sommige groepen lopen sterk op, met sociaal isolement tot gevolg. Gaat het om armoede, integratie, taal, werk, onderwijs en opvoeding, dan ligt hier behoorlijk wat werk. Zelf hebben wij een vrouwennetwerk Zaanse VrouwenKR8, waar we vaak de discussie voeren dat iedereen mee moet kunnen doen. Je ziet dat waar in Nederland de verzuiling verleden tijd is, dit bij andere culturen juist nog sterk aanwezig is. Iets wat de integratie niet ten goede komt.

Er zijn veel mooie initiatieven in Nederland van onderaf. Zo biedt zorgcoöperatie 'Zuid doet Samen' in Apeldoorn zorg op maat aan buurtbewoners en werken ze in Emmen aan een burgerbegroting. Initiatieven die hun werk nog beter kunnen doen als er buurtrechten zouden worden ingevoerd. Die buurtrechten geven actieve bewonersgroepen voorkeursrechten als het gaat om hun wijk en de bijbehorende informatievoorziening en budgetten. Hoe mooi zou het zijn als eindelijk ook de maatschappelijke bank eens van de grond zou komen zodat ook de toegang tot financiering mogelijk wordt.

"Wees de verandering die je wilt zien in de wereld", zei Mahatma Gandhi ooit. Dat is een andere insteek dan het aan een ander over te laten. Het nieuwe kabinet moet die insteek vooral stimuleren en faciliteren.

undefined

Bewonersbedrijven

Waar gaan de verkiezingen over? Op weg naar 15 maart belicht Trouw elke week een thema. Nu: de kloof

Stichting BewonersBedrijven Zaanstad is een overkoepelende organisatie van verschillende bewonersinitiatieven die hun krachten gebundeld hebben. Ze werken aan de economische, fysieke en sociale verbeteringen van wijken op een manier waarin de bewoners zich herkennen. De oorsprong ligt in de wijk Poelenburg maar er zijn tegenwoordig ook projecten in Nieuw-West, Peldersveld en Zaandam-Zuid. In Nederland zijn er ondertussen twaalf BewonersBedrijven actief die onderling hun kennis delen.

undefined

De derde kamer

De Derde Kamer geeft stem aan burgerbewegingen die het heft in eigen hand hebben genomen voor een betere samenleving. In dit virtuele parlement van Trouw doen ze vast voorstellen aan de nieuwe Tweede Kamer en het aankomend kabinet. Vandaag: Stichting BewonersBedrijven Zaanstad (laatste aflevering)

undefined