Mensen met het hart op de politiek correcte plaats heten voortaan deugmensen

Deugen, dat doen de meeste mensen niet. Wie dat werkwoord gebruikt, combineert het meestal met 'niet'. En als dat ontbreekt, wordt deugen verbonden met een bepaling die op hetzelfde neerkomt: hij deugt voor geen meter, zij deugt voor geen cent. Veelbetekenend is dat álle voorbeeldzinnen bij het trefwoord deugen in Van Dale zo'n ontkennend element bevatten.

Wordt deugen dan nooit zonder ontkenning gebruikt? Jawel, in de vraagvorm. Maar ook dan vaak in combinatie met modale woorden zoals eigenlijk of wel. En het klinkt uitzonderlijk stoer als de vraag 'Deugt hij eigenlijk wel?' beantwoord wordt met 'Hij deugt.'

Tot voor kort hadden we geen goed woord voor mensen die deugen. Zo iemand werd soms een deugwel genoemd, maar dat gebeurde altijd schertsend en in contrast met deugniet. Deugniet sloeg ooit op mensen die niet deugen, maar is zo verzwakt dat je niet meer serieus kunt zeggen dat - pak 'm beet - Poetin of Trump deugnieten zijn. Deugniet is hooguit nog bruikbaar als vergoelijkende term voor een ondeugende jongen of meid.

Mensen die politiek gezien niet deugen, worden nogal eens weggezet als populisten. Tegenover hen staan de mensen die wél deugen. Deugmensen werden die tot voor kort spottend genoemd, mensen met het hart op de politiek correcte plaats.

Sommigen van hen hebben dat woord nu als geuzennaam omarmd en presenteren zich op Twitter als deugmens. Vorige maand stond dat woord al in Trouw. De geschiedenis vindt mensen die niet deugen vaak interessanter, maar het lijkt erop dat we niet meer om de deugmens heen kunnen. tdb@taalbank.nl

undefined